ค่าแก๊ส Ethereum คืออะไร ? ทำไมถึงมีราคาแพง ?

ค่าแก๊ส Ethereum คืออะไร ? ทำไมถึงมีราคาแพง ?
(What are Ethereum Gas Fees and Why are they so high?)

บล็อกเชน Ethereum (อีเธอเรียม) ถือเป็นเครือข่ายที่มีความกว้างใหญ่ไพศาล และมีความหลากหลายของเหล่านักลงทุนและผู้พัฒนาเครือข่ายหนึ่ง ซึ่งในปัจจุบัน ยังเป็นเครือข่ายบล็อกเชนที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลกอีกด้วย

ทว่า ปัญหาหลักของอีเธอเรียมที่ยังคงอยู่เสมอมาคือ ค่าแก๊ส ค่าแก๊สที่ว่านี้คืออะไร ? ทำไมถึงมีการชาร์จค่าแก๊สเวลาทำธุรกรรมต่าง ๆ ? มันจำเป็นไหมที่จะต้องจ่ายค่าแก๊ส ? แล้วทำไมถึงมีแต่จะราคาสูงขึ้นเรื่อย ๆ ? เราจะพาไปหาคำตอบกัน

ค่าแก๊ส Ethereum คืออะไร ?
(What is an Ethereum Gas Fee ?)

เครือข่ายอีเธอเรียมนั้นไม่สามารถทำงานด้วยตัวของมันเองได้ ในความเป็นจริงแล้ว เครือข่ายดังกล่าวจำเป็นต้องมีผู้ตรวจสอบหลายแสนคนเพื่อให้แน่ใจว่าบล็อกเชนนั้นยังคงปลอดภัยและโปร่งใส โดยผู้ตรวจสอบจะเป็นบุคคลที่สามารถตรวจสอบบล็อกในการทำธุรกรรมบนบล็อกเชนอีเธอเรียมได้ เช่นเดียวกันกับการสร้างบล็อกใหม่ขึ้นมา ซึ่งฟังก์ชันดังกล่าวนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งกับเครือข่าย แต่ก็แลกมาด้วยการมีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการเช่นกัน

เครดิตภาพ : https://www.freepik.com/free-vector/gradient-cryptocurrency-concept-with-phones_20059370.htm#query=ethereum&position=12&from_view=search

ผู้ตรวจสอบอิสระ จะต้องเปิดคอมพิวเตอร์ไว้ตลอด 24 ชั่วโมงในทุก ๆ วันเพื่อทำงานดังกล่าวอย่างต่อเนื่องไม่มีวันหยุด และแน่นอน คุณน่าจะพอเดาได้ว่า การเปิดคอมพิวเตอร์ไว้ตลอด 24 ชั่วโมงนั้น ต้องมีค่าไฟพุ่งสูงขึ้นตามไปด้วย ทำให้หลายคนถอดใจจากการเป็นผู้ตรวจสอบบนบล็อกเช่น เพราะค่าไฟนั้นก็เพิ่มสูงขึ้นทุกปี ซึ่งก็คงไม่มีใครอยากจ่ายเงินค่าไฟเพิ่มไปโดยไม่ได้อะไรหรอกนะ

และ ค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบตรงนี้นี่แหละ คือสิ่งที่เรียกว่า "ค่าแก๊ส"

หากคุณอยู่บนบล็อกเชนอีเธอเรียมและต้องการทำธุรกรรมแล้วล่ะก็ การจ่ายค่าแก๊ส ถือเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะผู้ตรวจสอบก็ต้องจ่ายค่าไฟเพื่อมาตรวจสอบธุรกรรมให้เราแล้วเพิ่มมันลงไปในบล็อกด้วยเหมือนกัน ทว่า ค่าแก๊สนี้ไม่ได้มีเหมือนกันทั้งกระดานหรอกนะ แต่จะแตกต่างออกไปโดยขึ้นอยู่กับปัจจัยแวดล้อมด้วย

การคำนวณหาค่าแก๊ส Ethereum
(Calculating Ethereum Gas Fees)

ค่าแก๊สอีเธอเรียม จะถูกเรียกเก็บในหน่วยที่รู้จักกันในชื่อ Gigawei หรือ Gwei โดย 1 Gwei จะเท่ากับ 0.000000001 (ทศนิยม 9 หลัก) ETH ซึ่งถึงแม้ว่าเลขหน่วยทศนิยมจะดูน้อย แต่มูลค่าของมันไม่ได้น้อยตาม

เครดิตภาพ : Investopedia

ในปี ค.ศ. 2021 (พ.ศ. 2564) เครือข่ายอีเธอเรียมได้ผ่านกระบวนการที่เรียกว่า London Upgrade ซึ่งมี การ Hard Fork บนเชนเดิมรวมอยู่ในนั้น ทำให้ Ethereum ได้รับการอัปเกรด และส่งผลเพิ่มเติมต่อการคำนวณค่าแก๊สก่อนหน้า ดังนั้นในวันนี้ สมการพื้นฐานที่ใช้ในการคำนวณค่าแก๊สเมื่อทำธุรกรรมใดใดบนเชนจะเป็นไปตามสูตรด้านล่าง

สูตรคำนวณการหาค่าแก๊ส : ค่าแก๊สทั้งหมดที่ต้องใช้ = จำนวนหน่วยแก๊ส (ลิมิต) x (ฐานค่าธรรมเนียม + ทิป) 

เปรียบเทียบให้ง่ายเข้าก็คือ เหมือนเรากำลังจะโอนตังค์ไปหาเพื่อนเป็นจำนวน X บาทจากบัญชีของคุณ แล้วต้องใช้เงินเป็นจำนวน Y บาท ในการดำเนินการโอนนั่นแหละ

โดยค่า X ในตัวอย่างคือจำนวนอีเธอเรียมที่คุณต้องการทำธุรกรรม และค่า Y คือค่าแก๊ส โดย ณ ขณะที่คุณต้องการทำธุรกรรมนั้น สมมติว่าคุณต้องการโอนทั้งสิ้น 50 ETH และค่าแก๊สขณะนั้นอาจจะเป็น 1/100,000 ETH บรรดานักขุดอีเธอเรียมก็จะได้ส่วนแบ่งจากการช่วยประมวลผลในครั้งนั้น ๆ ด้วย

เครดิตภาพ : https://dappradar.com/blog/why-is-everyone-complaining-about-ethereum-gas-fees

อีกหนึ่งค่าใช้จ่ายสุดท้ายคือ ทิป มีอีกชื่อเรียกหนึ่งที่เข้าใจง่าย ๆ คือ ค่าลัดคิว (Priority Fee) คล้าย ๆ เงินใต้โต๊ะที่เรายินดีจะจ่ายเพิ่มเองเพื่อให้บรรดาผู้ตรวจสอบหันมาให้ความสำคัญกับธุรกรรมของเรามากกว่าของคนอื่น ๆ (เรียกง่าย ๆ ว่าลัดคิวน่ะแหละ) เพราะเมื่อผู้ตรวจสอบเห็นว่าจะได้เงินเพิ่มจากค่าดำเนินการปกติผ่านทางค่าทิปที่แสดงขึ้นมา ก็ย่อมอยากทำงานให้มากกว่าคิวธุรกรรมอื่น ๆ อยู่แล้ว ดังนั้น ธุรกรรมของคุณก็จะถูกดำเนินการไวกว่าปกติ ขึ้นอยู่กับว่าคุณจ่ายทิปหนักแค่ไหน

ค่าแก๊สอีเธอเรียมนั้นมีความผันผวนขึ้นอยู่กับสถานะของเครือข่าย ณ เวลานั้น ถ้าหากมีผู้ทำธุรกรรมพร้อมกันเป็นจำนวนมาก ค่าธรรมเนียมก็จะแพงขึ้น ถ้าหากคุณไม่ได้มีความจำเป็นหรือรีบร้อนในการทำธุรกรรมใดใด ลองใช้บริการในช่วงเวลาที่มีคนใช้งานน้อย ๆ ดู ก็จะช่วยลดค่าแก๊สลงได้ ถ้าหากไม่แน่ใจว่าช่วงนั้นค่าแก๊สแพงหรือไม่ ให้ลองเสิร์ชด้วยคำว่า Ethereum Gas Fee ดู จะพบว่ามีหลายเว็บไซต์ให้บริการข้อมูลราคาแก๊สแบบเรียลไทม์ พร้อมชาร์ตราคาในแต่ละช่วงเวลาด้วย

ทำไมค่าแก๊ส Ethereum ถึงมีราคาสูงขึ้นทุกวัน ?
(Why are Ethereum Gas Fees are getting higher ?)

ในขณะที่ค่าแก๊สอีเธอเรียมมีความผันผวนขึ้นลงทุกวัน แต่มันก็ยังมีราคาสูงขึ้นเรื่อย ๆ อยู่ดีเมื่อเวลาผ่านไป

เหตุผลหลัก ๆ เลยก็คือ ความนิยมของเครือข่ายอีเธอเรียมที่มีเพิ่มขึ้นทุกวัน ถ้าจะมีอะไรสักอย่างที่คอยเป็นเชื้อเพลิงให้อุตสาหกรรมคริปโตสามารถเดินหน้าต่อไปได้ล่ะก็ สิ่งนั้นก็คือความต้องการ หรือดีมานด์ (Demand) นั่นเอง เมื่อความต้องการในสินทรัพย์หรือบริการดังกล่าวเพิ่มสูงขึ้น ราคาก็จะเพิ่มขึ้นตามไปด้วย

เครดิตภาพ : https://cryptodiffer.com/analytics/real-world-companies-that-build-on-ethereum-blockchain

และในวันนี้ที่อีเธอเรียมมีผู้ใช้งานเป็นจำนวนนับแสนคน กับอีกกว่าหนึ่งล้านธุรกรรมที่ดำเนินไปในแต่ละวัน ความต้องการดังกล่าวนั้นทำให้ค่าแก๊สพุ่งขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพราะการรันบล็อกเชนนั้น จำเป็นต้องใช้การประมวลผลที่เพิ่มขึ้นตามจำนวนธุรกรรมเป็นเงาตามตัว

ในขณะที่บล็อกเชนอื่น ๆ ก็เริ่มได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น เช่น Algorand และ Solana แต่ก็ยังไม่มีเชนไหนที่มีภาระประมวลผลมหาศาลเท่า Ethereum ซึ่งปัญหาดังกล่าว จะเปิดทางให้กับเชนอื่น ๆ ที่สามารถแก้ปัญหานี้ของ Ethereum ลงได้ เช่น การทำให้ค่าดำเนินการน้อยลง มีสเกลการรองรับการดำเนินการที่สูงขึ้น เป็นต้น

เครดิตภาพ : https://cryptoticker.io/en/top-3-must-know-solana-nft-marketplaces/

อย่างไรก็ตาม อีเธอเรียมไม่ใช่เครือข่ายเดียวที่มีการเก็บค่าแก๊ส บล็อกเชนอื่น ๆ ก็มีการใช้งานผู้ตรวจสอบด้วยเหมือนกัน แต่ด้วยวิธีที่ต่างออกไป และนั่นคือเหตุผลหลักที่ทำให้เป็นที่รู้กันดีในโลกไร้ศูนย์กลาง (Decentralized) ว่าทำไม ค่าแก๊สอีเธอเรียมถึงมีราคาสูงกว่าคู่แข่งบล็อกเชนรายอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ก็ยังพอมีหนทางในการลดการจ่ายค่าแก๊สที่ว่านี้ลงอยู่นะ

เราสามารถลดค่าแก๊ส Ethereum ลงได้หรือไม่ ?
(Can Ethereum Gas Fee be reduced ?)

เพราะค่าแก๊สอีเธอเรียมนั้นมีราคาสูงขึ้นทุกวัน บรรดาผู้ใช้ก็เลยพยายามหาทางเลือกอื่น ๆ ในการลดค่าใช้จ่ายตรงนี้ลง และ ด้วยความที่มันเป็นคริปโต และความหลากหลายในอุตสาหกรรม DeFi ทำให้มีทางเลือกมากมาย เช่น การใช้บริการเว็บไซต์ที่คอยมอนิเตอร์อัตราค่าแก๊สในแต่ละช่วงเวลา การเลือกใช้คริปโตสกุลอื่นในการทำธุรกรรมต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งในอนาคต ก็อาจทำให้อีเธอเรียมมีความนิยมน้อยลง และมีเชนอื่นเข้ามาแทนที่ก็เป็นได้

เครดิตภาพ : https://ethereumprice.org/gas/