Dolby Vision IQ คืออะไร ? และแตกต่างจาก Dolby Vision อย่างไร ?

Dolby Vision IQ คืออะไร ? และแตกต่างจาก Dolby Vision อย่างไร ?

เชื่อว่าหลายคนน่าจะรู้จักกับเทคโนโลยี High-Dynamic-Range (HDR) กันดีอยู่แล้ว ซึ่งในส่วนของมาตรฐาน ในปัจจุบันนี้ก็มีการใช้งานอยู่หลายมาตรฐาน ประกอบไปด้วย HDR10, HDR10+, HLG10 และ Dolby Vision โดยที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็น่าจะเป็น HDR10 เนื่องจากความต้องการของฮาร์ดแวร์ที่ใช้ในการแสดงผลที่ไม่สูงมาก แต่ถ้าพูดถึงเทคโนโลยี HDR ที่เป็นระดับพรีเมียม สามารถแสดงผลได้สวยงามมากที่สุด ก็ต้องยกให้มาตรฐาน Dolby Vision

ในปี ค.ศ. 2020 (พ.ศ. 2563) บริษัท Dolby ก็ได้ประกาศเปิดตัวมาตรฐานใหม่ที่เรียกว่า Dolby Vision IQ ออกมา มันมีอะไรใหม่ ? ต่างจาก Dolby Vision เดิมอย่างไร ? หากอยากรู้คำตอบก็เชิญอ่านต่อได้เลย ...

Dolby Vision IQ คืออะไร ?
(What is Dolby Vision IQ ?)

Dolby Vision IQ เป็นมาตรฐานใหม่ล่าสุดในโลกของสื่อประเภท HDR โดยมันถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยให้ประสบการณ์ในการรับชมความสวยงามของ HDR ดียิ่งขึ้นกว่าเดิม โดยเทคโนโลยี Dolby Vision IQ เผยโฉมเป็นครั้งแรกในทีวี 4K จากค่าย LG และ Panasonic ที่เปิดตัวในปี ปี ค.ศ. 2020 (พ.ศ. 2563)

หากมองในเรื่องของคุณสมบัติด้านการแสดงผลแล้ว Dolby Vision IQ มันไม่มีความแตกต่างไปจากของเดิมอย่าง Dolby Vision เลย มันเป็นเพียงการเพิ่มความสามารถใหม่เข้าไปเหมือนกับการอัปเดตซอฟต์แวร์ก็ว่าได้ โดยในทีวีที่รองรับ Dolby Vision IQ จะต้องมีเซนเซอร์ Ambient light สำหรับใช้ในการตรวจสอบสภาพแวดล้อมแสงที่อยู่รอบตัวทีวีด้วย

หากคุณเป็นคนที่ช่างสังเกต ก็น่าจะรู้ดีอยู่แล้วว่า สภาพของแสงในห้องที่เรารับชมทีวีอยู่ จะส่งผลต่อการมองเห็นภาพบนจอทีวีของเราด้วย เช่น หากดูทีวีในห้องที่ค่อนข้างมืดสลัว ภาพบนจอก็จะดูสว่างสดใส ในทางกลับกันหากดูทีวีในห้องที่มีแสงสว่างค่อนข้างมาก ภาพบนจอก็จะดูซีดลง

ซึ่งในความเป็นจริง ทาง Dolby ผู้พัฒนาก็เข้าใจถึงปัญหาในจุดนี้ดี ตั้งแต่ที่เปิดตัวเทคโนโลยี Dolby Vision ออกมาแล้ว นั่นเป็นเหตุให้ในการใช้งาน Dolby Vision จะมีให้เลือกใช้งานอยู่ 2 รูปแบบ คือ Dolby Vision Cinema และ Dolby Vision Cinema Home โดย Dolby Vision Cinema จะกำหนดค่าสี และแสง ไว้ตามที่ผู้กำกับต้องการ กับ Dolby Vision Cinema Home ที่จะปรับให้ภาพมีความสว่างสูงกว่าปกติ เพื่อชดเชยกับสภาพแสงภายในบ้านที่ส่วนใหญ่ไม่ได้มีความมืดเท่ากับภายในโรงภาพยนตร์

เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว Dolby Vision IQ จึงใช้ประโยชน์จากเซนเซอร์ Ambient light นำข้อมูลสภาพแสงที่ได้ ไปคำนวณร่วมกับ Dynamic metadata ที่มีอยู่แล้วในสื่อที่ใช้มาตรฐาน HDR แบบ Dolby Vision แล้วนำผลลัพธ์ที่ได้มาใช้ในการปรับแต่งค่าการแสดงผลของภาพที่ปรากฏบนจอแบบเรียลไทม์ ทำให้สามารถรับชมสื่อ HDR ได้อย่างสมบูรณ์แบบในทุกสภาพแสงที่กำลังรับชมทีวีอยู่

ภาพจาก https://youtu.be/uHrGrkpGiSE

จะสัมผัสประสบการณ์ Dolby Vision IQ ต้องใช้อะไรบ้าง ?
(What do you need to experience with the Dolby Vision IQ ?)

ทีวีที่รองรับ Dolby Vision IQ

ในการที่จะสัมผัสประสบการณ์ Dolby Vision IQ ได้นั้น คุณจำเป็นต้องมีทีวีที่รองรับ Dolby Vision IQ ซึ่งในขณะนี้ (9 ก.พ. ค.ศ. 2022 (พ.ศ.2565)) จะมีเพียงทีวียี่ห้อ LG, Panasonic, Hisense และ TCL เท่านั้น ที่วางจำหน่ายทีวีที่สนับสนุนเทคโนโลยี Dolby Vision IQ

มีข้อสังเกตว่า Sony และ Phillips มีทีวีที่รองรับ Dolby Vision อยู่แล้ว แต่ในขณะนี้ก็ยังไม่ประกาศการผลิตทีวีที่รองรับ Dolby Vision IQ ออกมา สำหรับผู้ที่เป็นสาวกของสองค่ายนี้ อาจจะต้องรอไปก่อนอีกสักพัก

ส่วน Samsung ผู้ผลิตอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้ารายใหญ่ประกาศอย่างชัดเจนว่าไม่รองรับ Dolby Vision IQ แต่จะให้การสนับสนุนเทคโนโลยี โอเพ่นซอร์ส (Open-source) อย่าง HDR10+ และ Adaptive formats ซึ่งเป็นคู่แข่งโดยตรงของ Vision IQ แทน

สื่อที่รองรับ Dolby Vision

ในการรับชม Dolyby Vision IQ นั้น จะใช้สื่อรูปแบบเดียวกันกับ Dolby Vision ซึ่งมีการผลิตกันอย่างแพร่หลายอยู่แล้ว หรือจะเป็นแพลตฟอร์ม Video on Demand อย่าง Netflix, Apple TV+, Disney+ ฯลฯ ต่างก็มีเนื้อหาที่รองรับ Dolby Vision ให้รับชมอยู่เป็นจำนวนมากอยู่แล้ว

ภาพจาก https://www.dolby.com/experience/netflix/#gref

คุ้มค่าต่อการอัปเกรดเป็น Dolyby Vision IQ หรือไม่ ?
(Is it worth to upgrade to Dolby Vision IQ ?)

เนื่องจาก Dolyby Vision IQ จำเป็นต้องใช้ เซนเซอร์แสงบรรยากาศล้อมรอบ (Ambient Light Sensor) ในการทำงานด้วย แม้ทีวีของคุณจะรองรับ Dolyby Vision อยู่แล้ว แต่ถ้าไม่มีเซนเซอร์ Ambient Light ก็ไม่สามารถอัปเดตเป็น Dolyby Vision IQ ได้อยู่ดี

คำถามสำคัญ คือ Dolyby Vision IQ มันทำให้ประสบการณ์ในการรับชมสื่อของคุณดีขึ้นจนคุ้มค่าแก่การลงทุนหรือไม่ ?

ขออนุญาตชี้แจงก่อนว่าคำตอบนี้เป็นเพียงมุมมองด้านหนึ่งของผู้เขียนเท่านั้น

โดยส่วนตัว คำตอบของผู้เขียนมองว่า "ไม่ !" ถ้าคุณมีทีวีที่รองรับการแสดงผลแบบ HDR อยู่แล้ว เพราะ Dolby Vision IQ เป็นเทคโนโลยีที่มีกรรมสิทธิ์ ทำให้สื่อที่รองรับเทคโนโลยีนี้ได้มีจำกัด ในขณะที่ HDR10 เป็น Open-Source จึงมีสื่อที่รองรับมากกว่าหลายเท่า การซื้อทีวีเครื่องใหม่เพียงเพราะอยากลอง Dolby Vision IQ จึงไม่ค่อยคุ้มค่าแก่การลงทุนเท่าไหร่นัก

แต่ในทางตรงกันข้าม หากคุณใช้ทีวีรุ่นเก่า ยังเป็นจอ ความละเอียด 1080p FHD (หรือ Full HD) ต้องการเปลี่ยนทีวีเครื่องใหม่ ถ้าจะเลือกรุ่นที่รองรับ Dolby Vision IQ ด้วย มันก็ไม่เสียหายอะไร เพราะทีวีที่รองรับ Dolby Vision IQ ก็สามารถใช้งานร่วมกับ HDR มาตรฐานอื่นอย่าง SDR, HDR10 และ HLG ได้อยู่แล้ว

อีกกรณีหนึ่ง คือ คุณมีทีวีที่รองรับ HDR10+ Adaptive อยู่แล้ว เนื่องจากเทคโนโลยีดังกล่าวเป็นคู่แข่งโดยตรงกับ Dolby Vision IQ มีเทคนิคในการทำงานเหมือนกัน คือ ปรับแต่งการแสดงผลของหน้าจอตามสภาพแสงในห้อง ซึ่ง HDR10+ Adaptive เป็น Open-source ด้วย จึงมีเนื้อหาที่เข้าถึงผู้ใช้งานส่วนใหญ่ได้มากกว่า