Home Isolation คืออะไร ? พร้อมการประเมินอาการ และการปฏิบัติตัวช่วงทำการกักตัวที่บ้าน ?

รวมทุกเรื่องต้องรู้ เกี่ยวกับการทำ Home Isolation เมื่อติดโควิด-19

ในช่วงเวลาที่เชื้อไวรัสอย่างโควิด-19 (COVID-19) กำลังระบาดอย่างหนัก ยอดผู้ติดเชื้อเพิ่มสูงขึ้นในแต่ละวัน โดยมี COVID-19 สายพันธุ์โอมิครอน (Omicron) เป็นเชื้อตัวหลักที่แพร่กระจายเร็ว แต่อาการของผู้ป่วยไม่รุนแรง และผู้ป่วยรายที่มีอาการน้อย ก็สามารถพักรักษาตัวอยู่บ้านได้ เพื่อลดความแอดอัดในสถานพยาบาล หรือที่เรียกว่าการกักตัวที่บ้าน (Home Isolation) นั่นเอง

โดยสำหรับผู้ที่ตรวจ ATK แล้วขึ้น 2 ขีด สามารถโทรสายด่วนของ สปสช. (สำนักงานหลักประกันสังคมแห่งชาติ) โทร. 1330 กด 14 และสามารถ คลิกที่นี่ เพื่อเข้าสู่กระบวนการ Home Isolation ภายใต้ความดูแลของแพทย์

การกักตัวที่บ้านคืออะไร ?
(What is a Home Isolation ?)

การกักตัวที่บ้านของผู้ติดเชื้อ COVID-19 หรือเรียกว่า "Home Isolation" เกิดขึ้นเมื่อผู้ติดเชื้อมีอาการไม่รุนแรง และอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ว่าสามารถให้ผู้ป่วยรักษาตัวอยู่ในที่พักของตัวเองได้ ร่วมกับที่ตัวผู้ป่วยต้องมีความยินยอมที่จะกักตัวอยู่ในที่พักด้วย

โดยหากที่พักอาศัยที่ใช้ในการกักตัว นั้นมีห้องพัก หรือห้องน้ำแยกต่างหากสำหรับผู้ป่วย ก็ช่วยลดความเสี่ยงที่สมาชิกคนอื่นจะติดเชื้อได้มาก แต่ถ้าไม่มีห้องพัก หรือห้องน้ำแยกเฉพาะสำหรับผู้ป่วย ก็มีหลายเรื่องที่ต้องทำอย่างระมัดระวัง อาทิ การแยกพื้นที่พักของผู้ป่วยเอาไว้โดยเฉพาะ การดูแลทำความสะอาดห้องน้ำที่ต้องใช้ร่วมกัน รวมถึงการจัดการเรื่องการไหลเวียนของอากาศในห้อง เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อระหว่างกันลงให้เหลือน้อยที่สุด ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับวิธีปฏิบัติทั้งหมด ได้ถูกรวบรวมเอาไว้ในบทความนี้

ใครบ้างที่เข้าเกณฑ์การกักตัวที่บ้าน ?
(Who is eligible for Home Isolation ?)

โดยรายละเอียดของผู้ติดเชื้อ COVID-19 ที่เข้าหลักเกณฑ์การทำ Home Isolation มีดังนี้

1. ผู้ติดเชื้อที่มีอาการเล็กน้อย หรือไม่แสดงอาการ
2. มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง อาจมีโรคที่ต้องร่วมรักษา และสามารถควบคุมได้ตามดุลยพินิจของแพทย์
3. มีอายุน้อยกว่า 75 ปี
4. ยินยอมแยกตัวในที่พักของตนเอง

การประเมินอาการของผู้ป่วย COVID-19 ในช่วงการกักตัวที่บ้าน
(Assessing symptoms of COVID-19 patients during Home Isolation)

อุปกรณ์ที่ผู้ป่วย COVID-19 จะได้รับเพื่อใช้ในการเฝ้าระวังด้านสุขภาพเมื่อทำ Home Isolation ได้แก่

1. ปรอทวัดไข้ 
2. เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว

โดยประโยชน์ขอ ง  เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว  คือการเฝ้าระวังอาการเชื้อลงปอด ที่ทำให้ปริมาณออกซิเจนในกระแสเลือดลดลง ซึ่งโดยปกติแล้ว ค่าออกซิเจนในกระแสเลือดอยู่ในช่วง 96-100% แต่ถ้าตัวเลขที่วัดได้จากเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว อยู่ที่ 94% หรือต่ำกว่า ก็มีแนวโน้มที่เชื้อจะลงปอด

คลิปวิดีโอแนะการใช้งาน เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วรุ่น Fingertip Pulse Oximeter YK-81C

ผู้ป่วยต้องหมั่นสังเกตอาการของตนเอง วัดอุณหภูมิและวัดค่าออกซิเจนปลายนิ้ว 2–3 ครั้งต่อวัน หากมีอาการแย่ลง และมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้ คือ มีไข้สูงมากกว่า 39 องศาเซลเซียส หายใจ หอบเหนื่อย วัดค่าออกซิเจนปลายนิ้วได้น้อยกว่า 94% หรือไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ ให้รีบติดต่อสถานพยาบาลที่รับการรักษาอยู่   

นอกจากการประเมินอาการของผู้ป่วยด้วยปรอทวัดไข้และเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วแล้ว ก็ยังมีการประเมินอาการโดยแพทย์ผ่านการพูดคุยบนระบบออนไลน์ รวมถึงการกิ น ยาในแต่ละวัน       

การปฏิบัติตัวของผู้ป่วย COVID-19 ในของการกักตัวที่บ้าน
(Treatment of COVID-19 patients during Home Isolation)

1. ไม่ให้บุคคลอื่นมาเยี่ยมที่บ้านระหว่างกักตัว
2. อยู่ในห้องส่วนตัว หรือพื้นที่ที่แยกไว้สำหรับการกักตัวตลอดเวลา หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับบุคคลอื่นในที่พักอาศัย หากยังมีอาการไอจามต้องสวมหน้ากากอนามัยแม้อยู่ในห้อง
3. หากมีความจำเป็นต้องเข้าใกล้ผู้อื่น ต้องสวมหน้ากากอนามัยและอยู่ห่างอย่างน้อย 1 เมตร หากมีอาการไอจาม ต้องอยู่ห่างผู้อื่นอย่างน้อย 2 เมตร และให้หันหน้าไปทิศตรงกันข้ามกับผู้อื่น
4. หากไอจามขณะที่สวมหน้ากากอนามัย ไม่ต้องเอามือมาปิดปาก และหากไอจามขณะที่ไม่ได้สวมหน้ากากอนามัย ให้ใช้ต้นแขนด้านในปิดปากและจมูก
5. ทำความสะอาดมือด้วยแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะเมื่อสัมผัส น้ำมูก น้ำลาย เสมหะ หรือหลังจากถ่าย ปัสสาวะ/อุจจาระ และก่อนสัมผัสกับ ลูกบิด มือจับประตู ราวบันได มือจับตู้เย็น
6. กรณีที่เป็นมารดาให้นมบุตร ยังสามารถให้นมบุตรได้ เนื่องจากยังไม่มีรายงานพบเชื้อ COVID-19 ในน้ำนม แต่มารดาควรสวมหน้ากากอนามัย และล้างมือทุกครั้งก่อนสัมผัสหรือให้นมบุตร
7. ใช้ห้องน้ำแยกจากผู้อื่น หากจำเป็นต้องใช้ห้องน้ำร่วมกัน ให้ใช้เป็นคนสุดท้าย และให้ปิดฝาชักโครกก่อนกดน้ำ
8. ทำความสะอาดห้องน้ำและโถสุขภัณฑ์ หรือพื้นที่ที่อาจปนเปื้อน เสมหะ น้ำมูก อุจจาระ ปัสสาวะ ด้วยน้ำผสมกับน้ำยาฟอกผ้าขาว ในอัตราส่วน น้ำยาฟอกผ้าขาว 50 มิลลิลิตร (ml.) + น้ำ 1 ลิตร
9. แยกสิ่งของส่วนตัวไม่ใช้ร่วมกับผู้อื่น เช่น จาน ช้อนส้อม แก้วน้ำ ผ้าเช็ดตัว โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์
10. ไม่ประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น และถ้าต้องรับอาหารเดลิเวอรี่ ต้องให้ผู้ส่งวางอาหารไว้ในจุดที่สะดวกรับ ห้ามรับเองจากมือ
11. สามารถซักเสื้อผ้า และผ้าปูเตียงของผู้ติดเชื้อได้ตามปกติด้วยผงซักฟอก และใช้น้ำยาปรับผ้านุ่มได้
12. การทิ้งหน้ากากอนามัยรวมถึงขยะที่ปนเปื้อน น้ำมูก น้ำลาย เสมหะ ให้ใส่ถุงพลาสติก และปิดปากถุงให้สนิท ทิ้งลงในถังขยะที่ปิดฝามิดชิด และทำความสะอาดมือด้วยแอลกอฮอล์ หรือสบู่ในทันที

ถ้าไม่มีห้องแยกเฉพาะสำหรับผู้ป่วย ต้องให้ความสำคัญเรื่องทิศทางลม (Must focus on the wind direction)

สำหรับการทำ Home Isolation ในกรณีที่ไม่มีห้องแยกเฉพาะให้กักตัว (อย่างเช่นการที่ต้องอยู่ร่วมกันในห้องพัก หรือในบ้านที่ไม่มีห้องแยกย่อย) ทำให้ผู้ติดเชื้อและสมาชิกคนอื่น ๆ ในครอบครัว มีความจำเป็นต้องอาศัยร่วมอยู่ในห้องเดียวกัน ก็มีข้อมูลที่น่าสนใจจาก กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ในประเด็นที่ว่านอกจากจะต้องให้ความสำคัญกับเรื่องการแบ่งพื้นที่กักตัวของผู้ติดเชื้อออกจากพื้นที่อยู่อาศัยของคนอื่น ๆ ในห้องอย่างชัดเจนแล้ว

ควรจัดให้พื้นที่อยู่อาศัยของสมาชิกที่ยังไม่ติดเชื้อโควิดอยู่ เหนือลม (คือลมไม่พัดจากฝั่งกักตัวของผู้ติดเชื้อ มายังฝั่งที่อยู่อาศัยของสมาชิกครอบครัว) เพื่อลดความเสี่ยงจากการแพร่เชื้อที่ล่องลอยมาในอากาศ ร่วมกับการเปิดพัดลมตั้งพื้นในห้องเอาไว้ตลอดเวลา เพื่อกำหนดทิ้งทางการไหลเวียนอากาศในห้องให้ระบายออกไปทางหน้าต่างได้อย่างเหมาะสม โดยมีรายละเอียดตามภาพดังต่อไปนี้

ขอบคุณภาพต้นฉบับจาก กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
(มีการตัดส่วนภาพ เพื่อให้เห็นรายละเอียดชัดเจนขึ้น)

จากภาพจะเห็นว่าการจัดแบ่งโซนของผู้ติดเชื้อโควิดตามคำแนะนำของ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (เส้นประสีแดงในภาพ) อ้างอิงจากแนวประตู และหน้าต่างในห้องเป็นหลัก โดยที่การวางพัดลมตั้งพื้น 2 ตัว เปิดให้ทำงานตลอดเวลา โดยทิศทางลมไหลเข้าทางประตู และไหลออกทางหน้าต่าง และที่น่าสนใจอีกอย่างคือ มีพื้นที่สีชมพูตรงประตูหน้าห้องที่เป็น พื้นที่กำหนดพิเศษ ที่เปิดให้ผู้ติดเชื้อผ่านเข้ามาได้ในเฉพาะในกรณีที่ต้องวางของ หรือออกจากห้องเท่านั้น

มีเรื่องที่น่าสนใจคือ การใช้ เครื่องฟอกอากาศ (Air Purifier) ที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดเชื้อโรค จะช่วยลดความเสี่ยงในการทำ Home Isolation ลงได้ โดยมีอุปกรณ์ที่น่าสนคือ เครื่องฟอกอากาศไร้ฟิลเตอร์ Bionic Cube ที่มีตัวเครื่องขนาดเล็ก ตั้งวางบนโต๊ะหรือชั้นวางของในห้องได้ และผ่านการทดสอบว่าสามารถกำจัดเชื้อโรคได้จริงเกิน 99.99%

คลิปวิดีโอรีวิว เครื่องฟอกอากาศไร้ฟิลเตอร์ Bionic Cube กำจัดเชื้อโรคได้จริงเกิน 99.99%

ถ้ามีความจำเป็นต้องเดินทางไปโรงพยาบาล ควรทำอย่างไร ?
(Need to travel to the hospital, what should I do ?)

เมื่อจะต้องเดินทางไปโรงพยาบาลให้ใช้รถยนต์ส่วนตัว หรือรถที่โรงพยาบาลมารับ ไม่ควรใช้รถสาธารณะ และทุกคนในรถต้องสวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลาที่เดินทาง หากมีผู้ร่วมนั่งรถมาด้วย ให้เปิดหน้าต่างรถ เพื่อเพิ่มการระบายอากาศ ลดความเสี่ยงการแพร่กระจายเชื้อโควิดภายในรถ