LAN MAN WAN คืออะไร ? เครือข่ายเหล่านี้ แตกต่างกันอย่างไร ?

"LAN MAN WAN คืออะไร ? และแตกต่างกันอย่างไร ?"

นอกจากเครือข่ายคอมพิวเตอร์อย่างระบบ LAN (Local Area Network) ที่ทุกคนรู้จักกันดีอยู่แล้ว หลายคนอาจเคยได้ยินชื่อเครือข่ายคอมพิวเตอร์ระบบ WAN (Wide Area Network) และระบบ MAN (Metropolitan Area Network) มาบ้าง ระบบเครือข่ายเหล่านี้มันคืออะไร และมีความแตกต่างกันอย่างไร บทความนี้เราจะมาลองหาคำตอบกัน

เครือข่าย LAN คืออะไร ?
(What is Local Area Network ?)

ภาพจาก : https://www.technopediasite.com/2021/07/local-area-network-lan-concept.html

"LAN" ย่อมาจาก "Local Area Network" หรือ "ระบบเครือข่ายท้องถิ่น" เป็นรูปแบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ชนิดหนึ่งที่หลายคนน่าจะรู้จักคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เพราะอย่างน้อยที่บ้านทุกคนก็น่าจะมี "สายแลน" หรือติดตั้งระบบ LAN ภายในบ้านเพื่อเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตกันอยู่แล้ว รวมถึงเชื่อมโยงกับอุปกรณ์อื่น ๆ ผ่านเครือข่าย เช่น การติดตั้งคอมพิวเตอร์มากกว่า 2 เครื่อง หรือ การติดตั้งเครื่องพิมพ์เอกสาร เป็นต้น

ข้อแตกต่างของ LAN คือเครือข่ายระยะใกล้ที่ครอบคลุมพื้นที่ในบริเวณแคบ ๆ เท่านั้น แม้ว่า LAN จะสามารถเชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ และ อุปกรณ์ต่าง ๆ ได้หลายร้อยตัวในเครือข่าย แต่อุปกรณ์จะต้องอยู่ภายในอาคารที่สามารถเชื่อมโยงกันได้ผ่านคู่สายเท่านั้น โดยมีระยะไม่เกิน 1 กิโลเมตร เช่น บ้าน, ออฟฟิศสำนักงาน, โรงเรียน, โรงงาน, โกดัง หรือแม้แต่ โรงพยาบาล เป็นต้น

โดยปัจจุบันอุปกรณ์สำหรับ เครือข่าย LAN นั้นต่างก็ถูกพัฒนาให้รองรับ การเชื่อมต่อแบบไร้สาย ที่เรียกว่า (Wireless LAN หรือ WLAN) และใช้ Wi-Fi สื่อสารกันได้ แต่ LAN ก็ยังคงเป็นเทคโนโลยีที่มีความสำคัญ เพราะว่าการเชื่อมต่อผ่านสาย LAN สามารถให้ความเร็วที่มั่นคง และมีความเสถียรกว่า ไม่ต้องกลัวปัจจัยผลกระทบอื่น ๆ เหมือน Wi-Fi

ซึ่งอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการใช้ร่วมกับเครือข่าย LAN นอกจากสายแลนแล้ว คือ Network Switch หรือ Hub ที่ช่วยเพิ่มคู่อุปกรณ์ที่ใช้งานเชื่อมต่อในเครือข่าย

เครือข่าย MAN คืออะไร ?
(What is Metropolitan Area Network ?)

ภาพจาก : https://snabaynetworking.com/what-is-metropolitan-area-network/

"MAN" ย่อมาจาก "Metropolitan Area Network" หรือ "ระบบเครือข่ายระดับเมือง" เป็นเครือข่ายที่ครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ ที่เชื่อมต่ออุปกรณ์คอมพิวเตอร์เครือข่ายคอมพิวเตอร์ในระยะพื้นที่ในอาณาเขตเมืองหรือบริเวณนอกตัวเมืองใกล้เคียง หากอธิบายตามหลักการง่าย ๆ ถ้าระบบ LAN ใช้เชื่อมต่อคอมพิวเตอร์ภายในอาคาร ระบบ MAN ก็ใช้เชื่อมต่อ LAN ตั้งแต่ 2 เครือข่ายขึ้นไปที่อยู่ต่างอาคารนั่นเอง

สำหรับสื่อนำสัญญาณของระบบ MAN จะไม่ได้ใช้ "สายแลน" แต่เป็นสายใยแก้วนำแสง หรือที่เรารู้จักอีกชื่อคือ สายไฟเบอร์ออฟติก (Fiber Optic cable) ดังนั้นการติดตั้งระบบ MAN ถ้าไม่เป็นองค์กรขนาดใหญ่ บริษัท หรือ มหาวิทยาลัยที่ต้องการเชื่อมโยง LAN ระหว่างตึกในอาณาเขตของตัวเอง และมีต้นทุนที่สูง ก็จะเป็นผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (Internet Service Provider หรือ ISP) อะไรแบบนั้น

สำหรับตัวอย่างของเครือข่าย MAN นั้น จะเป็นอย่างเช่น เคเบิลทีวีระดับจังหวัด หรือ เครือข่ายโทรศัพท์บ้าน ที่มีรหัสจังหวัดนำหน้าเป็นต้น เช่น เบอร์ที่ขึ้นต้นด้วย "เลข 02" คือรหัสจังหวัดของเขตกรุงเทพ และเขตปริมณฑล หรือ  "เลข 038" คือรหัสของจังหวัดฉะเชิงเทรา, ชลบุรี และ ระยอง เป็นต้น

อย่างไรก็ตามปัจจุบันความก้าวหน้าของเทคโนโลยีก็ได้พัฒนาให้ระบบ MAN กลายเป็นเครือข่ายไร้สายหรือ WMAN (Wireless Metropolitan Area Network) และเทคโนโลยีที่กำลังดังอยู่ตอนนี้มีชื่อว่า WiMax ซึ่งใช้การส่งข้อมูลด้วยคลื่นไมโครเวฟ นั่นเอง

เครือข่าย WAN คืออะไร ?
(What is Wide Area Network ?)

ภาพจาก : https://www.geeksforgeeks.org/difference-between-lan-man-and-wan/#:~:text=Full%2DForm-,LAN%20stands%20for%20local%20area%20network.,the%20same%20building%20or%20campus.

"WAN" ย่อมาจาก "Wide Area Network" หรือ "ระบบเครือข่ายบริเวณกว้าง" ที่มีการเชื่อมโยงเครือข่ายท้องถิ่น (LAN) ตั้งแต่ 2 เครือข่ายขึ้นไปเข้าไว้ด้วยกันในระยะที่ไกลมาก ๆ เช่นข้ามประเทศ หรือ ทั่วโลก ซึ่งคำที่จะอธิบายว่า WAN คืออะไร ได้ง่ายที่สุดก็คือ อินเทอร์เน็ต (Internet) นั่นเอง เพราะว่า อินเทอร์เน็ตถือเป็นเครือข่าย WAN ที่ใหญ่ที่สุดในปัจจุบัน

หลักการทำงานเบื้องต้นของ WAN สามารถอธิบายตามหลักการอินเทอร์เน็ตที่พึ่งการเชื่อมต่อแบบจุดต่อจุด ถ้าสมมติว่าองค์กรต้องการเชื่อมเครือข่ายสำนักงานใหญ่กับเครือข่ายสาขาที่อยู่ต่างประเทศ แล้วทำระบบ WAN ไว้ใช้ส่วนตัวก็จะมีต้นทุนที่สูงในการลงทุนเทคโนโลยีนี้มาก ๆ แต่ในทางตรงกันข้ามมันไม่จำเป็นเลย เพราะองค์กรสามารถใช้ผ่านเทคโนโลยีของผู้ให้บริการในแต่ละภูมิประเทศได้ ไม่จำเป็นต้องวางระบบเอง

ส่วนมากก็จะมีการเช่าคู่สายอินเทอร์เน็ต (Leased Line), เทคโนโลยี ISDN (Integrated Service Digital Network) เทคโนโลยี ADSL (Asmmetric Digital Subscriber Line), สายเคเบิล, สายไฟเบอร์ ไปจนถึงการใช้งาน เครือข่ายเสมือน (Virtual Private Network - VPN) เป็นต้น

สำหรับตัวอย่างเครือข่าย WAN นอกจากอินเทอร์เน็ตแล้ว ก็ยังมีระบบโทรศัพท์แบบเดิม หรือ PSTN (Public Switch Telephone Network), ระบบเครือข่ายสัญญาณดาวเทียม (Satellite) ระบบพวกเครือข่ายมือถือ (Mobile Broadband) ที่ครอบคลุมทั่วทั้งประเทศ และ เครือข่ายของธนาคารตู้กดเงิน ATM ที่ทำให้เรากดเงินทั่วประเทศได้ นั่นเอง 

ตารางเปรียบเทียบ ความแตกต่างระหว่าง เครือข่าย LAN, MAN, WAN
(LAN, MAN, WAN Comparison Table)