นักออกแบบการสอน (Instructional Designer) สายงานต่อยอด ฟรีแลนซ์ด้านกราฟิก มาดูกันทำอะไร ?

นักออกแบบการสอน (Instructional Designer)
สายงานต่อยอด ฟรีแลนซ์ด้านกราฟิก มาดูกันเขาทำอะไร ?

ในยุคที่การเรียนการสอน รวมไปถึงการอบรมพนักงานในองค์กรธุรกิจ มีการเปลี่ยนผ่านจากให้ความรู้กันในห้องเรียน มาเป็นการเรียนผ่านช่องทางออนไลน์กันมากขึ้น เพื่อเอาชนะข้อจำกัดเดิม ๆ ของการศึกษาอบรมที่ยึดติดอยู่กับอาคารสถานที่ รวมถึงการที่อาจารย์และนักเรียนต้องเดินทางมาพบกัน โดยที่การย้ายการเรียนการสอนไปทำผ่านโลกออนไลน์ เป็นการเปิดกว้างให้รองรับจำนวนผู้เรียนได้แบบแทบจะไร้ขีดจำกัด ทำให้การหาความรู้เกิดขึ้นได้ในทุกที่ทุกเวลา ตามความสะดวกของผู้เรียน

และเพื่อให้การเรียนการสอนผ่านสื่อออนไลน์เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ทำให้เกิดมีสายอาชีพที่มีความเชี่ยวชาญด้านการผลิตสื่อการสอนออนไลน์ขึ้นมา หรือก็คือ คนที่ทำงานในสาย Instructional Designer ที่เราจะมาทำความรู้จักกันในบทความนี้นั่นเอง ก็ต้องบอกเลยว่าคนทำ ฟรีแลนซ์สายงานกราฟิก และ ฟรีแลนซ์ โปรแกรมมิ่ง และเทคโนโลยี ห้ามพลาด เพราะเป็นสกิลที่ช่วยเปิดช่องทางใหม่ ๆ ในการรับงาน ยกระดับ อัปค่าจ้างในการรับงานได้เป็นอย่างดี

นักออกแบบการสอน คืออะไร ?
(What is an Instructional Designer ?)

คำว่า Instructional Designer อาจเป็นสายอาชีพที่ยังไม่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในบ้านเรา แต่เป็นสายอาชีพที่มีบทบบาทสำคัญมากในโลกที่การเรียนรู้มีการเปลี่ยนผ่านจากการนั่งเรียนในห้อง มาเป็นการเรียนรู้พัฒนาทักษะ ผ่าน คอร์สเรียน/คอร์สอบรม บนระบบอิเล็กทรอนิกส์ หรือที่เรียกว่า "e-Learning" รวมไปถึงการเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์ ทำให้การเรียนรู้ไม่ถูกจำกัดด้วยอาคารสถานที่อีกต่อไป

Instructional Designer แปลความตรงตามตัวอักษรคือ "นักออกแบบการสอน" เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบคอร์สเรียน e-Learning ที่ต้องทำงานประสานกับ ผู้เชี่ยวชาญด้านเนื้อหา (ครู /อาจารย์ /วิทยากร) เพื่อรวบรวมข้อมูล และเนื้อหาของบทเรียน แล้วใช้ ทฤษฎีการเรียนการสอน รวมถึง รูปแบบการเรียนการสอน เพื่อสร้างสื่อการเรียนรู้ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ที่กระตุ้นความสนใจของผู้เรียน และเกิดประสิทธิผลในการเรียนรู้

นักออกแบบการสอน มีหน้าที่ทำอะไรบ้าง ?
(What does an Instructional Designer do ?)

Instructional Designer เป็นงานที่ต้องใช้ทั้งศาสตร์และศิลป์ เพื่อสร้างสรรค์ประสบการณ์ในการเรียนรู้ ที่ช่วยให้ผู้เรียนได้รับการฝึกฝนทักษะ หรือการเรียนรู้บทเรียนตามที่พวกเขาต้องการ เป้าหมายของ Instructional Designer คือ การสรุปรวมองค์ความรู้ หรือเนื้อหาสาระของวิชาเรียน รวมถึงระดับพื้นความรู้ หรือพื้นฐานทางทักษะ (Skill Gaps) ของผู้เรียน เพื่อค้นหาวิธีการสอน หรือวิธีการนำเสนอบทเรียน ที่เหมาะกับกลุ่มผู้เรียนมากที่สุด โดยสื่อการสอนสามารถเลือกใช้งานได้หลายรูปแบบ อาทิ คอร์สเรียนออนไลน์ การเล่นเกม การฝึกอบรม/การให้ความรู้ในรูปแบบคลิปวิดีโอ เป็นต้น

โดยคนในสายงาน Instructional Designer ต้องมีความเชี่ยวชาญทั้งในเรื่องของจิตวิทยาการเรียนนรู้ และการใช้อุปกรณ์เทคโนโลยี (อาทิ โปรแกรมคอมพิวเตอร์, กล้องถ่ายภาพ, กล้องถ่ายวิดีโอ) เพื่อสร้างสื่อการสอนที่เหมาะสม และดึงดูดผู้เรียน ช่วยให้การเรียนการสอน หรือการฝึกอบรมบุคลากรในองค์กรธุรกิจ ทำได้อย่างสะดวกรวดเร็ว ง่ายดาย และเกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความรับผิดชอบของ นักออกแบบการสอน ก็มี อาทิ

• ระบุวัตถุประสงค์การเรียนรู้ อย่างชัดเจน เพื่อการสร้างเนื้อหาบทเรียนที่สอดคล้องกัน
• ประสานงานกับ ครู/อาจารย์/วิทยากร เพื่อรวบรวมข้อมูลโดยอิงจากความต้องการของผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
• สร้าง Storyboard เพื่อให้มองเห็นภาพร่างของแบบเรียน e-Learning กำหนดว่าต้องการให้ผู้เรียนเกิดการตอบสนองแบบใด เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการเรียนรู้
• ลงมือสร้าง คอร์สเรียนอิเล็กทรอนิกส์ หรือคอร์สเรียนออนไลน์ ด้วยเครื่องมือที่เหมาะสม อย่างเช่น โปรแกรมทำ eLearning สร้างบทเรียนออนไลน์ iSpring เพื่อทำให้เกิดการเรียน หรือยกระดับทักษะของผู้เรียน รวมถึงการสร้าง ข้อสอบ แบบทดสอบการเรียนรู้ จัดการมอบหมายให้ผู้เรียนเข้าทำการทดสอบ เพื่อประเมินผลจากการเรียน และประเมินประสิทธิภาพของคอร์สเรียน
• สร้างสื่อสนับสนุนการสอนหลากหลายรูปแบบ อาทิ สื่อการสอนในรูปแบบ เสียง วิดีโอ การอัดวิดีโอหน้าจอคอมพิวเตอร์ (เหมาะสำหรับสื่อสอนการใช้งานโปรแกรม) รวมถึงสื่อการสอนในรูปแบบของการเล่นเกม (Gamification)

ADDIE Model กับ กรอบการทำงานของ นักออกแบบการสอน
(ADDIE Model with Instructional Designer Framework)

กรอบการออกแบบการสอนในรูปแบบ ADDIE Model ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในสายงาน Instructional Designer โดยที่คำว่า ADDIE นั้นเป็นตัวอักษรย่อของ กระบวนการทำงานทั้ง 5 ขั้นตอน ตามรายละเอียดดังนี้     

A (Analysis) การวิเคราะห์

ในขั้นตอนแรก ซึ่งเป็นกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูล นักออกแบบการสอน ต้องทำงานอย่างใกล้ชิดกับ ครู/อาจารย์/วิทยากร เพื่อพิจารณาว่าวัตถุประสงค์ หรือวัตถุประสงค์ของ หลักสูตร/คอร์สเรียน คืออะไร ? รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับคุณลักษณะของผู้เรียน เช่น อายุ เพศ ภาษาหลัก ระดับการศึกษา และอาชีพของผู้เรียน

D (Design) การออกแบบ 

ขั้นตอนต่อมา เกี่ยวกับการออกแบบโครงสร้างของคอร์สเรียน ต้องมีการกำหนดวัตถุประสงค์การเรียนรู้ ที่เฉพาะเจาะจงและนำไปใช้งานได้จริง รวมถึงการกำหนดวิธีการสอน อาจรวมถึงการสร้าง Storyboard เพื่อให้มองเห็นภาพร่างของแบบเรียน

D (Development) การพัฒนา

เมื่อผ่านขั้นตอนการออกแบบ และวางโครงร่างของคอร์สเรียนมาแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนของการสร้าง หรือพัฒนาวัตถุดิบที่จะนำมาใช้ในบทเรียน ไม่ว่าจะเป็นการทำเนื้อหา จัดหาภาพประกอบ และมัลติมีเดีย จัดทำวิดีโอ รวมถึงการจัดทำแบบทดสอบความรู้ อาจทำด้วยเครื่องมือการสร้างบทเรียนดิจิทัลที่มีความสามารถครอบคลุมอย่างเช่น โปรแกรม iSpring

I (Implementation) การนำไปใช้

เมื่อสร้างบทเรียนเรียบร้อยแล้ว ก็เป็นขั้นตอนของการนำบทเรียนไปเก็บไว้บน ระบบการจัดการเรียนการสอน หรือ LMS (Learning Management System) ที่เปรียบเหมือนห้องสมุดออนไลน์ที่เก็บรวบรวม คอร์สเรียน/คอร์สอบรม ของสถานศึกษา และองค์กรธุรกิจ (หากสถานศึกษา หรือธุรกิจยังไม่มีระบบ LMS ก็อาจเลือกใช้บริการ โซลูชันจัดการคอร์สเรียนออนไลน์ iSpring Learn) หรือนำคอร์สเรียนที่สร้างเสร็จแล้ว ไปให้กับ ครู/อาจารย์/วิทยากร ได้โดยตรง และต้องมีการให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการใช้งานคอร์สเรียนที่เราสร้างขึ้น

E (Evaluation) การวัดผล 

หลักจากที่จบคอร์สการเรียน ต้องมีการทดสอบระดับความรู้ของผู้เรียน เพื่อชี้วัดว่าเกิดการเรียนรู้ตรงตามเป้าหมายหรือไม่ รวมถึงการหาจุดที่ต้องปรับปรุงของบทเรียน

iSpring Suite เครื่องมือสร้างคอร์สเรียนออนไลน์ ที่ง่ายสำหรับมือใหม่
(iSpring Suite, an Easy Online Course Creation Tool for Beginners)

สำหรับคุณครู อาจารย์ แผนกฝึกอบรม แผนกงานบุคคลในองค์กรธุรกิจ รวมถึงฟรีแลนซ์สายงานกราฟิก ที่ต้องการสร้างสรรค์คอร์สเรียนออนไลน์ ที่ช่วยยกระดับความรู้ เพิ่มทักษะของผู้เรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โปรแกรมสร้างบทเรียนดิจิทัล iSpring ก็เป็นเครื่องมือการสร้างบทเรียนออนไลน์ที่ใช้งานง่าย โดยไม่จำเป็นต้องมีความรู้ด้านการเขียนโค้ด ไม่ต้องมีความรู้ด้านการพัฒนาเว็บไซต์ สามารถแปลงสื่อการสอนที่จัดทำเอาไว้ด้วย โปรแกรม Microsoft PowerPoint ให้กลายเป็นบทเรียนออนไลน์ได้ทันที

โปรแกรรม iSpring ยังสามารถใส่ แบบทดสอบ/ข้อสอบ ในรูปแบบอินเตอร์แอคทีฟ ลงไปในบทเรียนเพื่อการประเมินผล รองรับการแปลงหนังสือเรียนในรูปแบบไฟล์ PDF ให้เป็นอีบุ๊ก ที่สามารถติดตามความคืบหน้าในการอ่านของผู้เรียนได้ รวมถึงรองรับแบบเรียนในรูปแบบเนื้อหาวิดีโอ พร้อมการใส่เสียงพูดบรรยาย โดยที่มี โปรแกรม iSpring รุ่นราคาถูกเป็นพิเศษสำหรับฟรีแลนซ์ ให้เลือกใช้งานด้วยเช่นกัน

และอีกหนึ่งบริการที่น่าสนใจก็คือ โซลูชันจัดการคอร์สเรียนออนไลน์ iSpring Learn ที่เป็นระบบ LMS สำหรับองค์กรธุรกิจ และสถานศึกษา เพื่อการจัดเก็บคอร์สเรียนที่สร้างขึ้นมา เพื่อให้ผู้เรียน หรือพนักงานที่ต้องเข้ารับการฝึกอบรม สามารถเข้าถึงบทเรียนออนไลน์ได้จากทุกอุปกรณ์ ทั้งเครื่อง เดสก์ทอป/โน้ตบุ๊ก (รองรับทั้ง ระบบปฏิบัติการ Windows, macOS และ Linux) รวมถึงการเข้าเรียนผ่านทาง แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน (Android, iPhone, iPad) เข้าเรียนได้จากทุกสถานที่ที่มีอินเทอร์เน็ต ทำให้การเรียนรู้ไม่ถูกจำกัดอยู่เพียงในห้องเรียน หรือแค่ในห้องอบรมอีกต่อไป

คอร์สเรียนออนไลน์เพื่อพัฒนาทักษะ ของ นักออกแบบการสอน
(An Online Course to develop Instructional Designer skills)

สำหรับคุณครูอาจารย์ รวมถึง ฟรีแลนซ์สายงานกราฟิก และ ฟรีแลนซ์สายรับจ้างออกแบบ ระบบคอร์สเรียนออนไลน์ ที่ต้องการพัฒนาทักษะด้านการออกแบบคอร์สเรียน e-Learning เพื่อยกระดับผลงาน เพิ่มประสิทธิผลในการเรียนรู้ของผู้เรียน และเพิ่มคุณค่าในงานรับจ้างการสร้างแบบเรียน

การศึกษาเพิ่มเติมด้านงาน Instructional Designer ก็เป็นการอัปเกรดทักษะ สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลงานของตัวเองได้เป็นอย่างดีเลย โดยคอร์สเรียนออนไลน์ของไทยด้าน Instructional Designer ที่น่าสนใจก็มี อาทิ

• คอร์สออนไลน์ จากมหาวิทยาลัยมหิดล
  การออกแบบการเรียนการสอนสำหรับบทเรียนออนไลน์ (Instructional Design for Online Learning)
• คอร์สออนไลน์จาก SkillLane
  E-Learning Creator (สร้างสื่อการเรียนรู้ด้วยตัวเอง)