แบตเสื่อมหรือยัง ? มาดูวิธีเช็คสุขภาพแบตเตอรี่โน๊ตบุ๊ค Windows 10/11

แบตเสื่อมหรือยัง ? มาดูวิธีเช็คสุขภาพแบตเตอรี่โน้ตบุ๊ก Windows 10/11 ทำได้ง่าย ๆ ไม่กี่ขั้นตอน !

แบตเตอรี่โน้ตบุ๊กเป็นส่วนสำคัญที่มีอายุการใช้งานจำกัด เมื่อใช้งานไปนาน ๆ ประสิทธิภาพของแบตเตอรี่ก็อาจลดลง ส่งผลให้ใช้งานได้ไม่นานเท่าที่เคย แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าแบตเตอรี่ของโน้ตบุ๊กของเราเสื่อมหรือยัง ? ใน Windows 10 และ 11 นั้น มีวิธีเช็กสุขภาพแบตเตอรี่ที่ทำได้ง่าย ๆ เพียงไม่กี่ขั้นตอน ไม่ต้องใช้โปรแกรมเสริม เพียงแค่ใช้คำสั่งในระบบก็สามารถดูข้อมูลสำคัญได้ เช่น ความจุแบตเตอรี่เดิมและความจุที่เหลืออยู่ พร้อมทั้งประเมินอายุการใช้งานของแบตได้

ในบทความนี้จะพาทุกคนมาดูวิธีตรวจสอบสุขภาพแบตเตอรี่โน้ตบุ๊กอย่างละเอียด ครอบคลุมทุกขั้นตอน ตั้งแต่การสร้างรายงานแบตเตอรี่, การอ่านค่าต่าง ๆ ในรายงาน ไปจนถึงเคล็ดลับในการยืดอายุการใช้งานแบตเตอรี่ ให้โน้ตบุ๊กที่รัก อยู่กับเราไปนาน ๆ ถ้าหากทุกคนพร้อมแล้ว เรามาเริ่มกันเลย ...

วิธีสร้างรายงานแบตเตอรี่ใน Windows (How to generate Battery Report on Windows ?)

เรามาเริ่มที่ขั้นตอนแรกกัน Windows รุ่นปัจจุบัน มีเครื่องมือในตัว ที่ช่วยให้เราตรวจสอบสุขภาพแบตเตอรี่ของโน้ตบุ๊กได้ง่าย ๆ ผ่าน PowerShell หรือ Windows Terminal โดยสร้างรายงานแบตเตอรี่ในรูปแบบไฟล์ HTML ที่สามารถเปิดดูรายละเอียดได้จากเว็บเบราว์เซอร์ ลองมาดูกันว่าทำอย่างไรบ้าง

ระบบปฏิบัติการ Windows 10

1. คลิกขวาที่ "ปุ่ม Start" แล้วเลือก "เมนู Windows PowerShell (Admin)"
2. หากมีหน้าต่างแจ้งเตือน ให้คลิกที่ "ปุ่ม Yes" เพื่ออนุญาตให้โปรแกรมทำการเปลี่ยนแปลงในอุปกรณ์ของเรา

ภาพจาก : https://www.pcmag.com/how-to/how-to-check-your-laptops-battery-health-in-windows-10#table-of-contents

3. เมื่อหน้าต่าง PowerShell สีฟ้าเปิดขึ้น ให้พิมพ์คำสั่งต่อไปนี้ แล้วกด Enter
   powercfg /batteryreport /output "C:battery-report.html"
4. คำสั่งนี้จะสร้างไฟล์รายงาน battery-report.html และบันทึกไว้ที่ ไดรฟ์ C:
5. ปิด PowerShell จากนั้นเปิด File Explorer ไปที่ "ไดรฟ์ C" แล้วค้นหาไฟล์ battery-report.html
6. ดับเบิลคลิกที่ไฟล์เพื่อเปิดดูข้อมูลในเว็บเบราว์เซอร์ 

ระบบปฏิบัติการ Windows 11

กระบวนการทำงานใน Windows 11 คล้ายกับ Windows 10 แต่จะมีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อย

1. คลิกขวาที่ "ปุ่ม Start" แล้วเลือก "เมนู Windows Terminal (Admin)"

2. เมื่อมีหน้าต่างแจ้งเตือน ให้คลิก "ปุ่ม Yes" เพื่อดำเนินการต่อ

3. ในหน้าต่าง Windows Terminal (ซึ่งใช้ PowerShell เป็นค่าเริ่มต้น) ให้พิมพ์คำสั่งเดียวกันกับใน Windows 10 แล้วกด Enter
   powercfg /batteryreport /output "C:battery-report.html"
4. ระบบจะแจ้งตำแหน่งของไฟล์รายงานว่า ถูกบันทึกไว้ที่ไดรฟ์ C:\

5. เปิด File Explorer แล้วไปที่ ไดรฟ์ C:\ ค้นหาไฟล์ battery-report.html และดับเบิลคลิกเพื่อเปิดดูรายงานในเว็บเบราว์เซอร์

เพียงเท่านี้เราก็จะสามารถตรวจสอบสุขภาพแบตเตอรี่ของโน้ตบุ๊กได้ง่าย ๆ โดยไม่ต้องติดตั้งโปรแกรมเสริมเลย

วิธีอ่านค่ารายงานแบตเตอรี่ (How to read Battery Report on Windows ?)

เมื่อเราเปิดไฟล์ battery-report.html จะพบข้อมูลที่ช่วยให้เราวิเคราะห์สุขภาพของแบตเตอรี่ได้อย่างละเอียด  โดยจะแสดงข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับอายุการใช้งาน, ประสิทธิภาพ และแนวโน้มการเสื่อมสภาพของแบตเตอรี่ ด้านบนของรายงานจะระบุรายละเอียดพื้นฐานของอุปกรณ์ รวมถึงสเปกของแบตเตอรี่ที่ติดตั้งในเครื่อง

ในส่วนของ Recent Usage ระบบจะแสดงช่วงเวลาที่โน้ตบุ๊กใช้พลังงานจากแบตเตอรี่หรือเสียบปลั๊กไฟ โดยข้อมูลย้อนหลัง 3 วันจะถูกบันทึกไว้

ส่วน Battery Usage จะให้รายละเอียดว่าพลังงานลดลงไปเท่าไรในแต่ละช่วงเวลา

ขณะที่ Usage History จะรวบรวมข้อมูลการใช้งานแบตเตอรี่ทั้งหมดตั้งแต่เริ่มต้นใช้งานอุปกรณ์

อีกส่วนที่สำคัญคือ Battery Capacity History ซึ่งช่วยให้เราติดตามว่าความจุของแบตเตอรี่เปลี่ยนแปลงไปอย่างไรเมื่อเวลาผ่านไป ในด้านขวาคือ Design Capacity ซึ่งเป็นค่าความจุของแบตเตอรี่ที่ออกแบบมาจากโรงงาน และทางด้านซ้ายคือ Full Charge Capacity ซึ่งเป็นค่าความจุที่สามารถชาร์จได้เต็มที่ในปัจจุบัน โดยค่าหลังนี้มักจะลดลงเรื่อย ๆ เมื่อแบตเตอรี่เสื่อมสภาพ

สุดท้ายในส่วนของ Battery Life Estimates ระบบจะคำนวณอายุการใช้งานของแบตเตอรี่เปรียบเทียบระหว่างค่าทางทฤษฎี (Design Capacity) กับค่าที่เกิดขึ้นจริง การเปรียบเทียบนี้ช่วยให้เราสามารถเห็นได้ว่าแบตเตอรี่ยังสามารถใช้งานได้นานแค่ไหน หากค่าที่ได้ลดลงมากเมื่อเทียบกับตอนที่ซื้อเครื่องมาใหม่ ๆ นั่นหมายความว่าแบตเตอรี่เริ่มเสื่อม และอาจต้องเปลี่ยนใหม่ในอนาคต

ตรวจอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ (Review Battery Lifespan)

อายุการใช้งานของแบตเตอรี่นั้นขึ้นอยู่กับรอบการชาร์จ และความสามารถในการเก็บพลังงานเมื่อเวลาผ่านไป ซึ่งในรายงานแบตเตอรี่ของ Windows ในส่วนของ Battery Life Estimates จะช่วยให้เราประเมินได้ว่าแบตเตอรี่ควรจะใช้งานได้นานเท่าไร ? เมื่อเทียบกับสเปกที่ออกแบบมา เมื่อแบตเตอรี่เริ่มเสื่อม ค่าความจุสูงสุดที่สามารถชาร์จได้จะลดลง ซึ่งหมายความว่าแบตเตอรี่จะอยู่ได้นานน้อยลงหลังจากชาร์จเต็ม

ตัวอย่างดังในภาพ หากค่าประมาณการอายุแบตเตอรี่ (Battery Life Estimates) จากโรงงานระบุว่าโน้ตบุ๊กควรใช้งานได้นาน 2.40 ชั่วโมง แต่ค่าจริงในปัจจุบันเหลือเพียง 1.51 ชั่วโมง นั่นเป็นสัญญาณว่าแบตเตอรี่เริ่มเสื่อม และอาจต้องเปลี่ยนใหม่ในอนาคต การตรวจสอบข้อมูลเหล่านี้เป็นประจำจะช่วยให้เราวางแผนการใช้งาน และดูแลแบตเตอรี่ได้ดีขึ้น

เทคนิคยืดอายุแบตเตอรี่ ให้ใช้งานได้นานขึ้น (How to Extend Battery Life for a longer usage ?)

มาถึงส่วนสุดท้ายกัน หากรายงานแบตเตอรี่แสดงให้เห็นว่าแบตเตอรี่เสื่อมเร็ว หรือใช้งานได้ไม่นานเท่าที่ควร ก็จะมีอีกหลายวิธีที่ช่วยยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ได้ วิธีที่ง่ายที่สุดคือการ "ลดความสว่างของหน้าจอ" เพราะหน้าจอเป็นส่วนที่ใช้พลังงานมากที่สุด นอกจากนี้การปิดแอปพลิเคชันที่ไม่จำเป็น หรือโปรแกรมที่รันอยู่เบื้องหลังสามารถช่วยลดการใช้พลังงานโดยไม่จำเป็นได้

การ "เปิดใช้งานโหมด Battery Saver" ใน Windows เป็นอีกวิธีที่ช่วยลดการใช้พลังงานโดยอัตโนมัติ ระบบจะลดการทำงานของแอปพลิเคชันพื้นหลัง และปรับประสิทธิภาพให้เหมาะสมกับการใช้งานที่จำเป็น นอกจากนี้ การตั้งค่าโหมด Sleep หรือ Hibernate ให้เหมาะสมก็ช่วยลดการใช้พลังงานเมื่อเราไม่ได้ใช้งานเครื่องเป็นเวลานานนั่นเอง

สิ่งสำคัญอีกอย่างคือ หลีกเลี่ยงการปล่อยให้แบตเตอรี่หมดจนเหลือ 0%  บ่อย ๆ เพราะอาจทำให้เซลล์แบตเตอรี่เสื่อมเร็วขึ้น ควรชาร์จแบตเตอรี่เมื่อพลังงานลดลงถึงประมาณ 20-30% และไม่ควรชาร์จจนเต็ม 100% ตลอดเวลา และหากถอดสายชาร์จออกเมื่อแบตเตอรี่เต็ม 80-90% จะช่วยยืดอายุการใช้งานได้มากขึ้น

ภาพจาก : https://www.pcmag.com/how-to/how-to-charge-your-laptop-with-usb-c-your-questions-answered

สุดท้ายถึงแม้ว่าจะใช้เทคนิคทั้งหมดนี้ แต่ถ้าแบตเตอรี่ยังเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว ก็อาจถึงเวลาที่ต้องเปลี่ยนแบตเตอรี่ใหม่ แต่ถ้าหากโน้ตบุ๊กที่เราใช้อยู่มีอายุการใช้งานมานานแล้ว การเลือกซื้อเครื่องใหม่ที่มีแบตเตอรี่ประสิทธิภาพสูงขึ้นก็เป็นอีกทางเลือกที่ควรพิจารณาเช่นกัน หวังว่าทุกคนจะได้ประโยชน์จากบทความนี้ นำไปตรวจสอบโน้ตบุ๊กที่ใช้งาน ทิปส์ดี ๆ ครั้งหน้าจะเป็นอะไร มารอติดตามกัน