รู้จัก ระบบระบายความร้อนในมือถือ (Smartphone Cooling System) ทำอย่างไรให้มือถือที่ร้อนจัดกลับมาเย็นลง

ระบบระบายความร้อนในมือถือ (Smartphone Cooling System)

ทุกคนน่าจะเคยเจอปัญหามือถือมีอุณหภูมิสูงขึ้นขณะใช้งาน ตั้งแต่ตัวเครื่องอุ่นๆ ไปจนถึงร้อนจัด ซึ่งบางคนซีเรียสในเรื่องนี้จนพิจารณาสเปกมือถือแต่ละรุ่นอย่างละเอียดว่าใช้ส่วนประกอบที่ส่งผลให้มือถือร้อนเร็ว ร้อนง่ายหรือไม่ ฉะนั้น เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับส่วนสำคัญอย่าง "ระบบระบายความร้อนในมือถือ (Smartphone Cooling System)" ว่ามันคืออะไร ? มีกี่แบบ ? มีหลักการทำงานอย่างไร ? และวิธีที่ช่วยให้มือถือเย็นลงเร็วขึ้นแบบง่ายๆ เมื่อต้องเจอปัญหาตัวเครื่องร้อนจัด

ระบบระบายความร้อนในมือถือคืออะไร ? มีประโยชน์อย่างไร ?

https://news.samsung.com/global/bringing-the-water-carbon-cooling-system-to-life

เนื่องจากภายในโทรศัพท์มือถือมีแผงวงจร สายไฟ แบตเตอรี่ที่ทำงานอยู่ตลอดเวลา จึงทำให้เกิดความร้อนเมื่อใช้งานต่อเนื่องยาวนาน แต่ด้วยปริมาตรของมือถือนั้นมีความเล็กและแคบ จึงทำให้ความร้อนถูกกักเก็บอยู่ภายใน ส่งผลให้ตัวเครื่องมีอุณหภูมิร้อนจัด จึงทำให้มือถือในปัจจุบันมีส่วนประกอบสำคัญที่เรียกว่า ระบบระบายความร้อน แต่ด้วยความเป็นมือถือที่มีขนาดเล็กกว่าคอมพิวเตอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้าอื่นๆ จึงทำให้ระบบระบายความร้อนมีขนาดเล็กและการทำงานที่แตกต่างออกไป

หลักการทำงานของการระบายความร้อนในมือถือ

เนื่องจากในมือถือส่วนใหญ่ไม่มีพัดลมระบายความร้อน และช่องระบายความร้อนอย่างเดียวก็ไม่เพียงพอต่อการทำให้มือถืออยู่ในอุณหภูมิปกติ ระบบระบายความร้อนจึงถูกประกอบเข้าไปด้วยตั้งแต่เริ่มต้นการผลิตมือถือแต่ละเครื่อง ซึ่งระบบระบายความร้อนแต่ละแบบก็มีความแตกต่างกันออกไป

ระบบระบายความร้อนแบบ Heat Pipe

https://www.fujitsu.com/global/about/resources/news/press-releases/2015/0312-01.html

เริ่มด้วยการระบายความร้อนแบบ Heat Pipe ซึ่งมีลักษณะตรงตามชื่อเลยว่าเป็นท่อ โดยในตัวมือถือจะมีท่อระบายความร้อนที่มีเส้นทางเดินรอบตัวเครื่อง ทำจากวัสดุโลหะ เช่น ทองแดง ภายในท่อบรรจุวัสดุมีรูพรุนซึมซับของเหลวที่ช่วยดูดซับความร้อนและระเหยกลายเป็นไอ เช่น น้ำ แอลกอฮอล์ แอมโมเนีย ฮีเลียม โซเดียม ระหว่างท่อจะมี Evaporator ทำหน้าที่รับความร้อนเข้ามา ส่งต่ออุณหภูมิผ่านของเหลวในท่อ และ Condenser ทำหน้าที่รับไอความร้อนจากของเหลวที่ระเหยไป และกลับมาควบแน่นกลายเป็นของเหลวอีกครั้ง แต่วิธีการนี้เป็นเพียงการย้ายความร้อนจากจุกหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งเท่านั้น จึงไม่สามารถระบายความร้อนออกจากมือถือได้ 100%

https://c.mi.com/thread-2214402-1-0.html

ระบบระบายความร้อนแบบ Vapor Chamber

อีกหนึ่งวิธีการก็คือ Vapor Chamber ที่มีลักษณะคล้ายกับ Heat Pipe ตรงที่ระบายความร้อนผ่านของเหลว จากนั้นก็ระเหยกลายเป็นไอ และกลับมาควบแน่นเป็นของเหลวในระบบอีกครั้ง แต่ไม่ใช่ลักษณะท่อยาวๆ แบบ Heat Pipe ซึ่งวิธีนี้สามารถกระจายความร้อนไปได้ทุกทิศทุกทางที่มีอุณหภูมิเย็นกว่าของเหลวนั้นๆ แตกต่างจาก Heat Pipe ที่ความร้อนยังวนเวียนอยู้ภายในท่อนั่นเอง

https://www.facebook.com/ASUSROG.TH/posts/1987834827928968

https://www.asus.com/Phone/ROG-Phone-3/

ระบบระบายความร้อนด้วยพัดลมภายในเครื่อง

สำหรับมือถือเกมมิ่งที่ต้องใช้งานหนัก ท่อ Heat Pipe หรือ Vapor Chamber อาจไม่เพียงพอ จึงมีการพัฒนาให้สามารถติดตั้งพัดลมระบายอากาศขนาดเล็กในตัวเครื่องได้ เช่น Nubia RedMagic 5G และ RedMagic 5S ที่ติดตั้งพัดลม Turbo Fan ใช้ร่วมกับระบบระบายความร้อนของแบรนด์ที่เรียกว่า ICE Ag แต่ไม่ใช่มือถือเกมมิ่งทุกรุ่นที่จะสามารถทำแบบนี้ได้ ทางแบรนด์และผู้ผลิตจึงมุ่งเน้นไปที่การจำหน่ายอุปกรณ์เสริมอย่างพัดลมระบายอากาศที่ต้องใช้ภายนอกควบคู่กันไปมากกว่า

https://sparrowsnews.com/2020/02/29/red-magic-5g-cooling-technology/

แต่ระบบระบายความร้อนในมือถือไม่ได้มีแค่ 3 ประเภทนี้เท่านั้น เพราะมือถือบางรุ่นมียังมีรายละเอียดยิบย่อยออกไป เพราะมือถือบางแบรนด์ บางรุ่นมีระบบระบายความร้อนที่พัฒนาขึ้นพิเศษ เช่น Nubia RedMagic 5S ที่นำเจลนำความร้อนประสิทธิภาพสูงเป็นส่วนประกอบ เพื่อดูดซับและระบายความร้อนได้เร็วขึ้น

นอกจากนี้ มือถือบางแบรนด์ยังมีเมนู Temperature มาให้ เพื่อแจ้งเตือนเมื่อตัวเครื่องมีอุณหภูมิสูงมากๆ จนไม่สามารถใช้งานต่อได้ ทางแก้ปัญหาก็คือ พักการใช้งานมือถือสักครู่แล้วปล่อยให้ตัวเครื่องเย็นลง

https://support.apple.com/en-us/HT201678

เมื่อตัวเครื่องร้อนจัด ทำอย่างไรให้เย็นลง ?

แม้จะมีระบบระบายความร้อนภายใน แต่นั่นเป็นเพียงช่วยที่ทำให้เครื่องร้อนช้าลงเท่านั้น เมื่อไหร่ก็ตามที่มือถือเกิดอุณหภูมิร้อนจัดขึ้นมา ทางที่ดีที่สุดคือพักการใช้งานเสียก่อน วางตัวเครื่องไว้ในที่เย็น ถ้าเครื่องใส่เคสกันรอยอยู่ ให้ถอดออกเพื่อระบายความร้อน และหลีกเลี่ยงแสงแดดหรือที่ร้อนจัด เช่น ในรถ เพราะเป็นตัวการชั้นดีที่ทำให้มือถือร้อนง่ายขึ้นนั่นเอง ถ้าเครื่องใส่เคสกันรอยอยู่ ให้ถอดออกเพื่อระบายความร้อน 

อุปกรณ์เสริมของระบบระบายความร้อนในมือถือ เพิ่มเติม

ถือว่าเป็นหนึ่งในอุปกรณ์เสริมมือถือที่น่าสนใจ สำหรับพัดลมระบายความร้อนสำหรับมือถือ ส่วนใหญ่จะมีขนาดเล็ก แนบติดกับมือถือได้ วิธีการใช้งานก็ง่ายๆ เพียงนำพัดลมไปแนบด้านหลังมือถือและล็อกเข้ากับตัวเครื่อง หรือเสียบเข้ากับพอร์ตต่างๆ ใครที่ใช้มือถือในระดับปกติก็อาจไม่จำเป็นที่ต้องซื้อพัดลมมาใช้

แต่ถ้าใครที่ใช้มือถือหนักๆ ตลอดเวลาหรือเล่นเกมบนมือถือนานๆ ก็ควรจะมีไว้ สังเกตได้จากมือถือเกมมิ่งที่มักจะมีอุปกรณ์เสริมคู่ใจเป็นพัดลมระบายความร้อน อย่างเช่น Ice Dock ของ Nubia RedMagic 5S ที่ล็อกเข้ากับตัวเครื่องแล้วชาร์จไฟผ่าน USB-C, AeroActive Cooler 3 สำหรับใช้งานกับ ASUS ROG Phone 3 โดยการเชื่อมต่อผ่านพอร์ตด้านข้างตัวเครื่อง เป็นต้น

https://eu.redmagic.gg/products/ice-dock

https://rog.asus.com/articles/product-news/announcing-the-rog-phone-3-144hz-gaming-goes-mobile/

แม้มือถือส่วนใหญ่จะติดตั้งระบบระบายความร้อน และช่องระบายอากาศมาให้แล้ว หรือบางรุ่นก็มีอุปกรณ์เสริมเข้ามาช่วยให้มือถือทำงานได้ยาวนานขึ้น แต่ทางที่ดีที่สุดก็คือไม่ใช้มือถือต่อเนื่องนานๆ จนเครื่องร้อนบ่อยๆ และไม่ทิ้งมือถือไว้ในที่ร้อนจัดจะดีกว่า เพียงเท่านี้ก็ช่วยถนอมมือถือของคุณให้ปลอดภัยจากความร้อนได้นานๆ แล้ว