YouTube เก็บข้อมูลไว้ที่ไหน ? และ YouTube ทำงานอย่างไร ?

แพลตฟอร์ม YouTube เก็บข้อมูลไว้ที่ไหน ? และ แพลตฟอร์ม YouTube ทำงานอย่างไร ?

นับตั้งแต่ปี ค.ศ. 2005 (พ.ศ. 2548) แพลตฟอร์ม แพลตฟอร์ม YouTube.com (ยูทูบดอทคอม) ได้เติบโตขึ้นเป็นอย่างมาก จนในปัจจุบัน หากใคร ๆ พูดถึงเว็บไซต์ที่เกี่ยวกับวิดีโอ หรือ แพลตฟอร์มวิดีโอออนไลน์ ก็คงจะหนีไม่พ้นเว็บไซต์ที่ชื่อว่า "แพลตฟอร์ม YouTube"

แพลตฟอร์ม YouTube นั้นมียอดผู้ใช้งานอยู่เป็นประจำมากกว่า 1 พันล้านรายในแต่ละวัน และ เพื่อน ๆ รู้ไหมว่า ? ทุก ๆ 1 นาที จะมีผู้คนจากทั่วโลกอัปโหลดวิดีโอกว่า 500 ชั่วโมง ! ขึ้นไปบน แพลตฟอร์ม YouTube เพื่อแบ่งปัน และ เผยแพร่ ให้คนอื่น ๆ ที่อยู่มุมต่าง ๆ ได้รับชมวิดีโอผ่านทาง แพลตฟอร์ม YouTube กัน

ถึงแม้เราจะรู้ว่า แพลตฟอร์ม YouTube นั้นดัง และมีคนใช้งานเยอะมากแค่ไหน แต่สำหรับบางคนอาจจะยังไม่รู้ว่า เมื่อเราอัปโหลดไฟล์วิดีโอขึ้นไปบน แพลตฟอร์ม YouTube จะเกิดกระบวนการอะไรบ้าง ? ซึ่งในบทความนี้เอง จะมาบอกเกี่ยวกับการทำงานของเว็บไซต์​ แพลตฟอร์ม YouTube ว่ามันทำงานอย่างไร วิดีโอที่มีเก็บอยู่ที่ไหน และขั้นตอนที่เกิดขึ้นของ แพลตฟอร์ม YouTube เป็นอย่างไร

วิดีโอบนแพลตฟอร์ม YouTube ทั้งหมด ถูกเก็บไว้ที่ไหน ?

แพลตฟอร์ม YouTube เป็นส่วนหนึ่งของบริษัท Google ทุก ๆ ไฟล์วิดีโอที่ถูกอัปโหลดขึ้นไปบน แพลตฟอร์ม YouTube จะถูกเก็บไว้ในสถานที่ ที่เรียกว่า ศูนย์เก็บข้อมูลกูเกิล (Google Data Center) ที่ทาง Google เอง ซึ่งมีอยู่หลายแห่ง หลายประเทศทั่วโลกนั่นเอง

โดยสถานที่แห่งนี้จะมีการจัดการและดูแลด้วยเซิร์ฟเวอร์คุณภาพสูง ที่คงระดับอุณหภูมิให้อยู่ที่ 27 องศาตลอดเวลา เพื่อให้แน่ใจว่าการทำงานของเซิร์ฟเวอร์จะใช้งานได้อย่างไม่มีปัญหาใด ๆ ส่วนภายในมีการจัดการข้อมูลที่เข้มงวด มีการสำรองข้อมูลอย่างต่ำสองชั้น และมีการป้องกันภัยศูนย์ข้อมูลอย่างแน่นหนาอยู่หลายชั้น

วิดีโอบน แพลตฟอร์ม YouTube ถูกเก็บไว้ในศูนย์เก็บข้อมูลของ Google

ภาพตัวอย่าง : ศูนย์จัดเก็บข้อมูล Google Data Center แห่งหนึ่ง

ขอบคุณรูปภาพจาก : Google/Connie Zhou

ในส่วนของศูนย์ข้อมูล มันสามารถสื่อสารกันระหว่างศูนย์ข้อมูลแต่ละแห่งได้ เมื่อผู้ใช้งานทำการอัปโหลดไฟล์วิดีโอ ตัววิดีโอจะถูกส่งไปยังศูนย์ข้อมูลที่ใกล้ที่สุด และเมื่อมีผู้ชมเปิดดูวิดีโอตัววิดีโอจะถูกส่งไปยังศูนย์ข้อมูลที่ใกล้ผู้ชมเหล่านั้นมากที่สุด เพื่อให้การรับชมเป็นไปอย่างไหลลื่น เข้าถึงได้ง่าย หากเกิดกรณีที่ศูนย์ข้อมูลแห่งหนึ่งเกิดอุบัติเหตุ ก็ยังมีข้อมูลสำรองอยู่ที่อื่น ๆ อีก เป็นการป้องกันข้อมูลหายได้อีกด้วย

YouTube ทำงานอย่างไร แบบเป็นขั้นเป็นตอน ?

ทีนี้เรามาดูขั้นตอนการทำงานของแพลตฟอร์ม YouTube กันบ้าง เมื่อผู้ใช้งานอัปโหลด (Upload) และ มีผู้ชมดูวิดีโอ (Download) จะเกิดขั้นตอนอะไรขึ้น ? ซึ่งหลัก ๆ จะมีรายละเอียดดังนี้

ภาพตัวอย่าง : การทำงานของ แพลตฟอร์ม YouTube

ขอบคุณรูปภาพจาก : https://www.howitworksdaily.com

ผู้สร้าง - อัปโหลด (Upload)

1. Uploading : เริ่มจากเมื่อผู้ใช้อัปโหลดวิดีโอขึ้นบน แพลตฟอร์ม YouTube ระบบของ แพลตฟอร์ม YouTube จะทำการคัดลอกวิดีโอของผู้ใช้งานแบ่งออกเป็นไฟล์หลาย ๆ รูปแบบ (Formats) ที่มีขนาดคุณภาพวิดีโอที่แตกต่างกัน
2. Video Packets : ซึ่งวิดีโอแต่ละเวอร์ชันจะถูกแบ่งออกเป็นส่วนเล็ก ๆ เรียกว่าแพ็กเกจ (Packets)
3. Wireless Transmission : แพ็กเกจทั้งหมดจะถูกแปลงเป็นสัญญาณวิทยุและส่งต่อผ่านเครือข่ายสัญญาณอินเทอร์เน็ตรูปแบบต่าง ๆ เช่น ผ่านสาย LAN หรือเครือข่ายอินเทอร์เน็ตไร้สาย Wi-Fi หรือแม้แต่ สัญญาณโทรศัพท์ เป็นต้น
4. Delivered to แพลตฟอร์ม YouTube : เมื่อสัญญาณส่งมาถึงเสาสัญญาณ หรือ เราเตอร์ สัญญาณเหล่านั้นจะถูกส่งต่อไปยังสายสัญญาณที่เชื่อมต่อกับเซิร์ฟเวอร์ของ แพลตฟอร์ม YouTube
5. Reassembly and Storage : พอเซิร์ฟเวอร์ แพลตฟอร์ม YouTube ได้รับแพ็กเกจ ตัวแพ็กเกจจะถูกรวบรวมและจัดเรียงให้กลับมาอยู่ในรูปแบบวิดีโอและจัดเก็บไว้ที่ศูนย์ข้อมูลของ Google

ผู้ใช้งาน แพลตฟอร์ม YouTube ทุกคนสามารถอัปโหลดวิดีโอได้ 15 นาที
และสูงสุดถึง 12 ชั่วโมง สำหรับผู้ที่ยืนยันตัวตน

ผู้ชมดู - ดาวน์โหลด (Download)

1. ขั้นตอน Click Play : เมื่อมีคนคลิกดูวิดีโอ คำขอนั้นจะถูกส่งทางอินเทอร์เน็ตไปยังเซิร์ฟเวอร์ แพลตฟอร์ม YouTube
2. ขั้นตอน Video Chopped up : ทาง แพลตฟอร์ม YouTube จะเลือกรูปแบบวิดีโอที่ดีที่สุดสำหรับเบราว์เซอร์ที่กำลังเปิดดูและทำการตัดวิดีโอกลับเป็นแพ็กเกจขนาดเล็กอีกครั้ง
3. ขั้นตอน Delivered to the viewer : กลุ่มแพ็กเกจเหล่านั้นจะถูกส่งผ่านช่องทางเชื่อมต่อแบบสาย หรือ ไร้สาย ไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์ของผู้ชม
4. ขั้นตอน Instant playback : เมื่อแพ็กเกจส่งมาถึง จะถูกรวมกลับเป็นวิดีโอต้นฉบับด้วยคุณภาพที่ดีที่สุด ผู้ชมจะสามารถดูได้ทันที
5. ขั้นตอน Buffering : ถ้าหากอินเทอร์เน็ตช้า วิดีโออาจจะเกิดการบัฟเฟอร์ (Buffer) และรอจนกว่าแพ็กเกจส่วนต่อไปจะส่งมาถึง เพื่อเล่นวิดีโอต่อไปจนจบ

จากที่เราได้เห็น ไม่ว่าเราจะเป็นผู้สร้างอัปโหลดวิดีโอ หรือ ผู้ชมที่ดาวน์โหลดวิดีโอ รับชมวิดีโอบน แพลตฟอร์ม YouTube ในเบื้องหลังนั้นก็มีขั้นตอนต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมายก่อนที่เราจะอัปโหลดวิดีโอ และ รับชมวิดีโอบน แพลตฟอร์ม YouTube ได้

ระบบ CDN (Content Delivery Networks) คืออะไร ?

เบื้องหลังการทำงานที่รวดเร็วของ แพลตฟอร์ม YouTube มีการใช้ระบบ CDN (Content Delivery Networks) เพื่อทำให้ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงรับชมวิดีโอต่าง ๆ ผ่านอินเทอร์เน็ตได้เร็วยิ่งขึ้น แทนการเข้าถึงเซิร์ฟเวอร์หลัก

ขอบคุณรูปภาพจาก : https://www.cloudflare.com/nl-nl/learning/cdn/what-is-a-cdn/

ถ้าใครสงสัยว่า CDN คืออะไร ? ระบบ CDN คือระบบเครือข่ายขนาดใหญ่ที่มีความซับซ้อนของเครื่องเซิร์ฟเวอร์ที่กระจายตัวอยู่ตามภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลก โดยเซิร์ฟเวอร์เหล่านี้จะเชื่อมต่อกันผ่านอินเทอร์เน็ตและเก็บข้อมูลไว้ระหว่างทางก่อนจะทำการส่งต่อข้อมูลไปยังผู้ใช้งานปลายทางให้เร็วที่สุด 

ยกตัวอย่างวิดีโอที่มีผู้ชมเข้าดูเป็นจำนวนมาก เพื่อให้การรับชมเป็นไปอย่างไหลลื่น ตัววิดีโอที่ได้รับความนิยมจะถูกเก็บไว้อยู่ในเซิร์ฟเวอร์ที่อยู่ใกล้ผู้ชมเหล่านั้นมากที่สุด ทำให้การรับส่งข้อมูลทำงานได้ดีไม่มีสะดุด เป็นการแบ่งเบาภาระของการโหลดข้อมูลจากเซิร์ฟเวอร์หลัก

ระบบการค้นหาวิดีโอบน แพลตฟอร์ม YouTube ทำงานอย่างไร ?​

การจะค้นหาวิดีโอนับล้านให้เจอวิดีโอที่ใช่ ไม่ใช่เรื่องง่าย ทาง แพลตฟอร์ม YouTube จึงมีเครื่องมือการค้นหาที่ฉลาด เพื่อทำให้ผู้ใช้งานเจอวิดีโอที่ต้องการค้นหาทาง แพลตฟอร์ม YouTube ได้สร้าง อัลกอริทึม (Algorithm) ที่มีความซับซ้อนขึ้นมา ตัวระบบอัลกอริทึมจะทำหน้าที่ตัดสินใจว่าผลการค้นหารูปแบบไหนจะแสดงให้ผู้ชมเห็นและมีการโชว์อันดับก่อนหลัง จากรายการวิดีโอที่ไม่ซ้ำกันนับหมื่นนับแสนวิดีโอ จะถูกเรียงผลระบบนี้ก่อนจะแสดงให้เห็นผู้ชมเห็น

โดยหลัก ๆ แพลตฟอร์ม YouTube จะให้ความสำคัญกับ ความสัมพันธ์ของเนื้อหา, การมีส่วนร่วม, และ คุณภาพ เพื่อเป็นการประเมินและคัดกรองเนื้อหา เพื่อเป็นผลลัพธ์ให้แก่วิดีโอที่ผู้ชมค้นหา ซึ่งเหตุผลนี้เองทำให้การค้นหาของแต่ละคนมีผลลัพธ์ที่แตกต่างกันไป

ผลการค้นหาแต่ละคนแตกต่างกัน

ยกตัวอย่าง เช่น การค้นหาคำที่มีหลายความหมาย อย่างคำว่า "Cricket" คำนี้เป็นได้ทั้งกีฬาคริกเก็ต และ เป็นได้ทั้งจิ้งหรีด หากผู้ใช้งานมีประวัติการรับชมวิดีโอเกี่ยวกับกีฬา การแสดงผลการค้นหาก็จะเจอกับวิดีโอกีฬา แทนที่จะเป็นวิดีโอเกี่ยวกับแมลงจิ้งหรีด นั่นเอง

ขอบคุณรูปภาพจาก : แพลตฟอร์ม YouTube.com

นอกจากนี้ ระบบอัลกอริทึม ยังเป็นระบบที่ช่วยเหลือในเรื่องการวิเคราะห์พฤติกรรมคนดูและหาผลลัพธ์แบบเรียลไทม์ เพื่อจะเข้าไปปรับแต่งหน้าการแสดงผลวิดีโอ และแนะนำวิดีโอตามความสนใจที่แตกต่างกันไปของผู้ชมแต่ละคน เพื่อให้ผู้ชมได้พบเจอวิดีโอที่เกี่ยวข้องกับความสนใจของผู้ใช้นั้น ๆ อยู่ตลอดเวลาได้อีกด้วย

การจัดการความปลอดภัยเนื้อหาของ แพลตฟอร์ม YouTube และลิขสิทธิ์

ในเบื้องหลังของการคัดเลือกวิดีโอ นอกเหนือจากระบบอัลกอริทึมที่ใช้วิเคราะห์พฤติกรรมคนดู ก็ยังมีระบบจัดการตรวจสอบเนื้อหาแบบอัตโนมัติ หากเนื้อหาใดมีความไม่เหมาะสม มีความรุนแรง สร้างความเกลียดชัง เป็นเนื้อหาที่ขัดต่อกฎและนโยบายของ แพลตฟอร์ม YouTube จะถูกลบออกจากเว็บไซต์ และ ระงับการใช้งานของผู้ใช้งาน

ความปลอดภัยเนื้อหา

ยกตัวอย่าง วิดีโอที่มีการใช้ความรุนแรงต่อคน สัตว์ สิ่งมีชีวิต จะถูกระบบตรวจจับและทำการระงับการเผยแพร่ ในบางส่วนอาจจะมีการได้รับการรายงานจากผู้ใช้ สำหรับเนื้อหาที่สร้างความไม่เหมาะสมต่อประเทศของผู้ใช้งาน ก็จะถูกลบระงับการแสดงผลออกจาก แพลตฟอร์ม YouTube เพื่อเป็นการควบคุมความปลอดภัยของเนื้อหาให้เหมาะกับผู้ใช้งานทุกคน

ลิขสิทธิ์ Content ID

ด้านลิขสิทธิ์ก็เช่นกัน ถ้าหากคลิปวิดีโอที่อัปโหลดขึ้นไปบน แพลตฟอร์ม YouTube มีการอัปโหลดซ้ำ หรือ ใช้เพลงที่มีลิขสิทธิ์ นำมาใช้งานโดยไม่ได้รับอนุญาต ตัวแพลตฟอร์ม YouTube เองก็มีระบบตรวจสอบ ผ่าน Content ID ของเจ้าของเนื้อหา ซึ่ง จะใช้ระบบการสแกนวิดีโอเก่าที่มีอยู่ เพื่อระบุวิดีโอที่ตรงกัน หากตรวจพบวิดีโอที่ซ้ำกัน วิดีโอใหม่ที่อัปโหลดโดยไม่ได้รับอนุญาต จะถูกแจ้งเตือน และระงับการใช้งานหากถูกแจ้งเตือนเกิน 3 ครั้ง