IP Address คืออะไร ? Public IP และ Static IP คืออะไร ?

IP Address คืออะไร ? มีประโยชน์อย่างไร ?

อีกหนึ่งคำศัพท์ไอทีคุ้นหูอย่าง เลขที่อยู่ไอพี (IP Address) ที่หลายคนจะเจอเมื่อเชื่อมต่อ อินเทอร์เน็ต (Internet) เซ็ตค่าเราเตอร์ แล้วเลข IP Address คืออะไร ? มีแล้วนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง ?

เลข IP Address คืออะไร ?
(What is an IP Address ?)

เลขที่อยู่ไอพี หรือ ไอพีแอดดเดรส (IP Address) ในภาษาอังกฤษนั้นย่อมาจากคำว่า "Internet Protocol Address" เป็นตัวเลขเฉพาะที่ถูกกำหนดไว้ในคอมพิวเตอร์ พรินต์เตอร์ เราเตอร์ อุปกรณ์อื่น ๆ ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้ ซึ่งแต่ละเครื่องก็จะมีเลข IP Address จำนวน 1 ชุด ทำหน้าที่เป็นเลขที่บ้านให้คอมพิวเตอร์นั่นเอง โดยอุปกรณ์เครื่องนั้นจะต้องมีส่วนร่วมในเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ระบุเส้นทางส่วนที่ประสานต่อเครือข่ายและแม่ข่ายต้นทาง และเลข IP Address ของแต่ละคนจะไม่ซ้ำกับใครเลย

ชนิดของเลข IP Address มีอะไรบ้าง ?

สำหรับชนิดของ IP Address แบ่งออกเป็น 2 แบบใหญ่ ๆ ดังนี้

1. Network Address : เลข IP Address สำหรับเครือข่ายอินเทอร์เน็ต เลขชุดนี้ถูกสร้างผ่านเราเตอร์ที่เชื่อมต่อกับอุปกรณ์นั้น ๆ ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่เราใช้บริการ ทั้งตัวเลขที่กำหนด (Fix) จากผู้ให้บริการ และเลข IP Address จากเราเตอร์แต่ละเครื่อง
2. Host Address : เลข IP Address ประจำคอมพิวเตอร์หรืออุปกรณ์ใด ๆ ของเราเองในเครือข่ายนั้น ๆ

Public IP กับ Private IP คืออะไร ?

• Public IP :(หมายเลขไอพีสาธารณะ) : คือ IP Address ที่สามารถเชื่อมต่อ และใช้งานอินเทอร์เน็ตได้ โดย Public IP แบ่งออกเป็น 2 แบบย่อย คือ
  • Static IP : เลข IP Address ที่ถูกกำหนด (Fix) มาจากผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต โดยเลข IP Address ประเภทนี้ใช้ในเครือข่ายคอมพิวเตอร์ของบริษัทหรือธุรกิจใด ๆ
  • Dynamic IP : เลข IP Address ที่เปลี่ยนแปลงตามการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตในแต่ละครั้ง โดยเลข IP Address สำหรับผู้ใช้งานทั่วไปก็คือ Dynamic IP นั่นเอง
• Private IP (หมายเลขไอพีส่วนตัว) : คือเลข IP Address ที่ถูกตั้งขึ้นมาเพื่อใช้งานกับอุปกรณ์ภายในองค์กร เกิดจากการตั้งค่าเราเตอร์ส่วนกลางที่มี Public IP อยู่แล้ว แล้วกระจายเลข IP Address ที่ตั้งเป็น Private IP เอาไว้ ซึ่งเลข IP Address แบบ Private IP มักจะมีตัวเลขส่วนท้ายที่แตกต่างกัน แยกตามอุปกรณ์แต่ละเครื่อง

ภาพจาก : https://automation360blog.wordpress.com/2018/03/02/basic-internet/

IPv4 กับ IPv6 คืออะไร แตกต่างกันอย่างไร ?

นอกจากนี้ IP Address ยังแบ่งออกเป็นอีกหลายเวอร์ชัน แต่ละเวอร์ชันจะมีหน้าตาที่แตกต่างกัน ซึ่งมี 2 แบบหลัก ๆ ที่ใช้ประจำ ได้แก่ คือ IPv4 และ IPv6 

1. IPv4 : มีลักษณะเป็นตัวเลข 4 กลุ่มที่คั่นด้วยเครื่องหมายจุด เช่น 192.168.1.1, 180.183.244.200 ส่วนใหญ่เลข IP Address แต่ละกลุ่มมักมีไม่เกิน 3 หลัก แต่ละกลุ่มเกิดจากการรวมตัวเลขฐาน 2 จนกลายเป็นข้อมูล 1 ไบต์ (Byte) ฉะนั้น เลข IP Address จึงเป็นข้อมูล 4 ไบต์ = 32 บิต (Bits)
2. IPv6 : ส่วนเลข IP Address ประเภท IPv6 เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1999 (พ.ศ. 2542) มีลักษณะที่ต่างจาก IPv4 อย่างชัดเจน ประกอบไปด้วยตัวเลขและตัวอักษรแบ่งออกเป็น 8 กลุ่ม คั่นด้วยเครื่องหมายโคลอน (:) เกิดจากการรวมตัวของเลขฐาน 16 จึงเป็นข้อมูล 128 บิต 

ตัวอย่างเลข IP Address ทั้ง IPv4 และ IPv6
ภาพจาก : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:6to4_IP_address_calculation.svg

Class ของ IP Address มีอะไรบ้าง

นอกจากนี้แล้ว หมายเลข IP Address ยังแบ่งออกเป็น Class ได้ ดังต่อไปนี้ (เฉพาะ IPv4)

สังเกตได้ว่าแต่ละ Class ชุดตัวเลข IP Address จะเรียงต่อกัน ยกเว้นระหว่าง Class A และ Class B ที่ชุดตัวเลข 127.x.x.x หายไป เนื่องจากตัวเลขชุดนี้ถูกสงวนไว้สำหรับ loopback หรือ localhost แทน

เลข IP Address สามารถเปิดเผยให้ผู้อื่นรู้ได้หรือไม่ ?
(Can we publish IP Address to the others ?)

เลข IP Address เป็นข้อมูลสำคัญที่ควรเปิดเผยให้ผู้อื่นรับทราบไหม ? ซึ่งจริง ๆ แล้วผู้ที่เห็นความสำคัญของเลขชุดนี้ก็คือ เครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ต้องเก็บ Log บันทึกการใช้งานของลูกค้า ซึ่งเลข IP Address ก็เป็นเลขที่ระบุได้คร่าว ๆ ว่าผู้ใช้คนนี้เป็นใคร ใช้งาน ณ จุดไหนของพื้นที่

โดยเลข IP Address จะแยกตามอุปกรณ์ชัดเจน โดยผู้เขียนทดสอบด้วยการใช้คอมพิวเตอร์สำนักงานที่เชื่อมต่อ LAN เช็คเลข ได้เลขชุดหนึ่ง แต่พอหยิบมือถือเชื่อมต่อ 4G มาเช็ค IP Address ผ่านเว็บไซต์เดียวกัน ในตำแหน่งพิกัดเดียวกัน ได้เลข IP Address คนละชุด เนื่องจากเช็คเลข IP Address ผ่านอุปกรณ์และเครือข่ายอินเทอร์เน็ตคนละแบบ

เช็คเลขที่อยู่ไอพี (IP Address) ของคุณได้ที่

• https://checkip.thaiware.com/

สุดท้ายแล้ว เลข IP Address เป็นสิ่งที่ควรให้ผู้อื่นรู้ไหม ? จริง ๆ แล้วเป็นสิ่งที่ผู้อื่นรู้ก็ได้ ไม่รู้ก็ได้ เพราะความเป็นเลข IP Address สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตในแต่ละครั้ง ส่วนผู้ที่รู้เลข IP Address แล้วสืบค้นข้อมูลได้ก็มีแต่เครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่คุณใช้ ฉะนั้น หากกลัวว่าใครที่ทราบเลข IP Address แล้วสืบประวัติการใช้งานอินเทอร์เน็ต ก็เลี่ยงไปใช้การเชื่อมต่อแบบ เครือข่ายส่วนตัวเสมือน (Virtual Private Network) หรือ VPN ซะ หรือใช้ โหมดไม่ระบุตัวตน ของ โปรแกมเปิดเว็บ หรือ เว็บเบราว์เซอร์ (Web Browser) ก็ได้เช่นกัน

เลข IP Address สามารถเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ ?
(Can IP Address be changed ?)

อย่างไรก็ตาม เลข IP Address จะถูกเปลี่ยนแปลงไปตามพิกัดที่เช็คเลข อุปกรณ์ หรือเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ใช้ หากเช็คเลข IP Address ผ่านเว็บไซต์บางแห่งจะพบว่าตำแหน่งพิกัดอาจไม่ตรงตามจุดที่เราอยู่ 100% เนื่องจากเลข IP Address อ้างอิงจากเสาสัญญาณอินเทอร์เน็ตในพื้นที่นั้น ๆ ร่วมด้วย

หรือแม้แต่ถ้าเราเล่นอินเทอร์เน็ตจาก ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต (ISP) เดียวกัน เลข IP Address ของคุณ ก็สามารถถูกเปลี่ยนไปได้ด้วยเช่นกัน หากการเชื่อมต่อหลุด แล้วเชื่อมต่อใหม่ หรือแม้แต่ ถ้าบ้านคุณเปิดเราเตอร์ เพื่อเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตอยู่ตลอดเวลา หากเวลาผ่านไปสักระยะ (ส่วนใหญ่ประมาณ 5-7 วัน) ทาง ISP ก็จะจ่าย เลข IP Address ใหม่มาให้คุณเช่นกัน เพื่อป้องกันการจอง หรือใช้เลข IP Address เดียวกันตลอดเวลา

แต่ถึงอย่างไรก็ตามทาง ISP ก็มีบริการเจาะจงเลข IP Address หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า "Fixed IP" โดยผู้ใช้งานสามารถใช้งานภายใต้เลข IP Address เดียวกันไปตลอดเวลาที่ใช้บริการกับเขา ไม่ว่าจะการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตจะหลุด ถ้าหากเชื่อมต่อใหม่ก็ยังคงได้เลข IP Address เดิม (แต่ก็อาจจะเสียค่าบริการที่สูงขึ้น)

นอกจากนี้แล้ว เลข IP Address ยังสามารถซ่อน เปลี่ยนหรือปลอมแปลงได้ โดยวิธีการซ่อน IP Address คือการใช้บริการ VPN เพื่อการปกปิดประวัติการใช้งานอินเทอร์เน็ตที่ไม่อยากให้เครือข่ายเก็บข้อมูลใด ๆ หรือแม้แต่เป็นทางลัดไปยังเว็บไซต์ต่างประเทศที่ไม่สามารถเข้าถึงผ่านช่องทางปกติได้

ข้อมูลเพิ่มเติม : บริการ VPN เจ้าไหนดี ? พร้อมตารางเปรียบเทียบ VPN

ส่วนการเปลี่ยนหรือปลอม IP Address จะมีโปรแกรมเพื่อการนี้โดยเฉพาะ แต่โปรแกรมนี้มีจุดประสงค์เพื่อเข้าเว็บไซต์บางเว็บที่ถูกปิดกั้น, ดูคลิปจาก YouTube จากต่างประเทศ หรือผู้ใช้ต้องการปกปิด IP Address ของตัวเอง ซึ่งก็คล้ายกับการใช้งาน VPN นั่นเอง

ตัวอย่างโปรแกรมซ่อนเลข เปลี่ยนเลข IP Address

• โปรแกรม SafeIP
• โปรแกรม Free Hide IP
• โปรแกรม Smart DNS Changer
• โปรแกรม Windscribe VPN

เลข IP Address มีประโยชน์อย่างไร ?
(What is the benefit of IP Address ?)

เลข IP Address เป็นเลขที่ระบุข้อมูลได้หลายอย่าง ทั้งเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ใช้ ตำแหน่งที่อยู่แบบคร่าว ๆ นอกจากจะเป็นเรื่องของการใช้งานอินเทอร์เน็ตแล้ว เลข IP Address ยังถูกนำไปใช้เป็นข้อมูลในการสืบคดีความ ที่เกิดจากกากระทำผิดออนไลน์ได้ เช่น หากพบว่ามีการกระทำความผิดในพื้นที่หนึ่ง ทางตำรวจจะนำเลข IP Address ไปค้นข้อมูลจากผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต ว่ามีผู้ใช้งานรายใดที่เข้าข่ายผู้ต้องสงสัยในพื้นที่นั้น ๆ

ข้อมูลเพิ่มเติม : Digital Forensics คืออะไร ? หลักฐานทางดิจิทัลแบบไหนที่ใช้ประกอบรูปคดีได้ ?

นอกเหนือจากเลข IP Address แล้ว ผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตยังมีข้อมูลสำคัญอย่าง Log ของผู้ใช้งานแต่ละราย แม้เลข IP Address ระบุพิกัดของผู้ใช้งานได้ไม่ตรงเป๊ะ 100% ผู้ให้บริการก็ต้องเก็บข้อมูลการใช้งานของลูกค้าไว้เป็นหลักฐานเพื่อพิสูจน์ว่าผู้ใช้งานกระทำความผิดจริงหรือไม่ ?