จัดสเปกคอมสำหรับทำไลฟ์สตรีมมิ่งเกมขึ้น YouTube, Twitch และ Facebook Gaming

จัดสเปกคอมสำหรับทำไลฟ์สตรีมมิ่งเกม

อาชีพสตรีมเมอร์ (Streamer) หรือที่บ้านเราเรียกกันอย่างติดปากว่านักแคสเกม เป็นอาชีพที่ช่วงนี้เป็นกระแสนิยมอย่างสูง เด็กรุ่นใหม่หลายคนอยากเป็นสตรีมเมอร์ เพราะได้เล่นเกมที่ชอบ, ได้เงิน และมีโอกาสสร้างชื่อเสียง หากช่องประสบความสำเร็จ แน่นอนว่าการจะแคสเกมก็ต้องอาศัยเครื่องคอมพิวเตอร์ด้วย

สตรีมที่มีคุณภาพควรจะภาพคมชัด, เฟรมเรทสูง และค่า Lag ที่น้อย บทความนี้จะแนะนำการเลือกซื้อคอมพิวเตอร์เพื่อสตรีมเกมให้มีคุณภาพกัน

ภาพจาก https://pixabay.com/images/id-4970616/

ศัพท์น่ารู้เบื้องต้น

• Streaming คือ การนำข้อมูลภาพ และเสียง ที่เราเห็นบนหน้าจอ มาเข้ารหัส (Encoding) และอัปโหลด ไปยังเซิร์ฟเวอร์แบบเรียลไทม์
• Encoding เป็นขั้นตอนในการเอาข้อมูลดิบของวิดีโอ และเสียง มาแปลงเป็นรูปแบบไฟล์ที่ซอฟต์แวร์สามารถทำงานร่วมได้ (ทุกการ Streaming ต้องทำ Encoding)
• Software encoding วิธีการ Encoding ด้วยซอฟต์แวร์โดยใช้ CPU ในการทำ Encoding ให้คุณภาพสูง แต่ต้องการฮาร์ดแวร์ที่มีประสิทธิสูงในการทำงานด้วยเช่นกัน 
• Hardware encoding แทนที่จะใช้ CPU ในการทำงาน ก็ให้ภาระไปตกอยู่กับฮาร์ดแวร์ที่สามารถ Encoding ได้แทน คุณภาพอาจแย่กว่า Software encoding เล็กน้อย แต่ก็ลดภาระของ CPU ไปได้เยอะ
  (อ่านอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Software encoding และ Hardware encoding ได้ที่ช่วงท้ายของบทความ)
• Bitrate เป็นจำนวน "บิต" ที่ถูกสร้างขึ้นทุกวินาทีที่มีการ Encoding เกิดขึ้น ไฟล์คุณภาพสูงจะมีขนาดใหญ่ และจำนวน Bitrate ที่สูงขึ้นตามไปด้วย
• Frames-per-second (FPS) คือ จำนวนภาพที่คอมพิวเตอร์ของคุณสามารถสร้างได้ในทุกวินาที สำหรับการเล่นเล่นเกมแล้ว ขั้นต่ำที่ยอมรับได้ คือ 60 FPS ซึ่งเป้าหมายในการสตรีมเกมของเราก็คือ ต้อง Encoding ที่ 60 FPS ด้วยเช่นกัน

ตัวอย่างสเปกคอมพิวเตอร์สำหรับแคสเกม

เนื่องจากการจัดสเปกคอมพิวเตอร์มันเป็นอะไรที่กว้างมากๆ อุปกรณ์ชนิดเดียวกัน สเปกคล้ายกัน ก็มีหลายยี่ห้อ แถมราคาไม่เท่ากันอีก ดังนั้น ในสเปกที่เรายกตัวอย่างมานี้ ขอให้มองว่ามันเป็นแค่ไกด์ไลน์เบื้องต้นเท่านั้นนะครับ

ภาพจาก https://flic.kr/p/2iUyPTq

เซตประหยัดราคาน่ารัก 

เหมาะสำหรับสตรีมเกมที่ไม่ได้มีกราฟิกหวือหวามากนัก อย่าง Dota 2 หรือ League of Legends ที่ความละเอียด 1080p หากเป็นเกมที่กราฟิกสูงหน่อย อาจจะต้องลดความละเอียดมาอยู่ที่ 720p แทน

เซตประหยัดราคาน่ารักนี้จะใช้ GPU ในการทำ Hardware encoding สเปกนี้แรงพอที่จะสตรีมเกมที่ไม่ได้เน้นกราฟิกอลังการได้อย่างสบายๆ หรืออาจจะสตรีมเกมที่กราฟิกได้โดยต้องยอมปรับคุณภาพกราฟิกภายในเกมให้ต่ำลงหน่อย

Ryzen 3 3200G เป็น CPU ระดับเริ่มต้นที่ดีพอจะรับมือกับการ์ดจอที่แรงกว่านี้ได้ด้วย ในอนาคตหากมีงบเพิ่มเติม คุณก็สามารถอัปเกรดการ์ดจอที่ดีกว่านี้ เพื่อที่จะให้เล่นเกมได้ราบลื่นยิ่งขึ้น

RX 570 4 GB ก็ช่วยให้เราสามารถตั้งค่า Hardware encoding เพื่อสตรีมความละเอียดสูงได้โดยไม่ต้องอาศัย CPU ที่แรง และราคาสูงกว่านี้ด้วย

เซตเริ่มต้นเล่นได้ทุกเกม

คอมพิวเตอร์เซตนี้ มีความแรงพอที่จะรับมือกับเกมสมัยใหม่ที่ตั้งค่าความละเอียดสูงในระดับ 1080p หรือ 720p ได้อย่างสบายๆ เลือกรูปแบบการเข้ารหัสได้ด้วยว่าจะใช้ Software encoding หรือ Hardware encoding

หัวใจของเซตนี้อยู่ที่ Ryzen 5 3600X ที่มี 6 คอร์ 12 เธรด ความเร็วอยู่เริ่มต้น 3.8 GHz Turbo Frequency : 4.4 GHz มันแรงพอที่จะเล่นเกมในยุคนี้ได้อย่างสบายๆ เรามี 2 คอร์ไว้ให้ CPU ใช้ในการ Encoding และยังเหลืออีก 4 คอร์ ไว้สำหรับประมวลเกม หรือซอฟต์แวร์อื่นๆ อีก งบเท่านี้อาจจะเปลี่ยนไปใช้ i5-10600+เมนบอร์ด H470 ที่สเปก และราคาใกล้เคียงกันแทนก็ได้นะครับ

ในส่วนของการ์ดจอ ตัว GTX 1660 Ti ก็แรงพอที่จะเล่นเกมส่วนใหญ่โดยตั้งค่าความละเอียดสูงที่ 1080p ได้อย่างสบายๆ และหากเกมไม่ได้มีกราฟิกสูงมาก ก็อาจจะขยับไปถึง 1440p ได้ด้วยซ้ำไป นอกจากนี้มันยังมีฟังก์ชัน NVIDIA hardware encoding สำหรับช่วยในการสตรีมเกมให้ใช้งานอีกด้วย

เซตสำหรับเกมเมอร์ที่มีความจริงจัง

สำหรับเกมเมอร์ที่ต้องการเล่นเกมโดยตั้งค่าคุณภาพระดับ Ultra ที่ความละเอียด 1080p หรือ 1440p และสตรีมคุณภาพสูงสุดด้วย Software encoding

สเปกนี้จะทำให้คุณสตรีมวิดีโอที่ความละเอียด 1080p ได้คุณภาพเกือบสูงสุด ด้วยพลังจาก i5-10600K และการ์ดจอตัวแรงอย่าง RTX 2070 Super

เซตสุดแรงเล่นเกมระดับ 4K

เซตนี้สำหรับคนที่ต้องการเล่นเกมที่ความละเอียดระดับ 4K ไปพร้อมกับการสตรีมที่ 1080p หรือ 1440p ที่คุณภาพระดับสูงสุด

i9-10900K มีความเร็วที่สูงมาก พร้อมด้วยขุมพลังระดับ 10 คอร์ 20 เธรด ด้วยประสิทธิภาพระดับนี้ คุณจะเล่นเกมแบบ "ปรับสุด" ได้อย่างสบายๆ และยังมีคอร์เหลือไว้สำหรับทำ Video Encoding ให้กับการสตรีมอีกต่างหาก

การ์ดจอ NVIDIA RTX 2080 Super ก็แรงพอที่จะรับมือกับการเล่นเกม 4K ที่ระดับ 60FPS ได้อย่างไม่ยากเย็นนัก แถมด้วยแรม และ SSD ใหญ่ขนาดนี้ ทำให้มันสามารถใช้ตัดต่อวิดีโอสำหรับลง YouTube ได้อย่างเหลือแหล่เลยล่ะ

เซตเทพไม่สนงบ

เซตสำหรับผู้ที่ต้องการเล่นเกม พร้อมกับสตรีมไปด้วยที่คุณภาพระดับสูงสุด เท่าที่คอมพิวเตอร์เครื่องเดียวจะสามารถทำได้

เซตนี้ คือ ที่สุดแล้วสำหรับการเล่นเกม และสตรีมไปพร้อมกัน สามารถเล่นได้ทุกเกมที่คุณภาพสูงสุด ด้วยพลังจากซีพียู Ryzen THREADRIPPER 3970X ที่มีมากถึง 32 คอร์ 64 เธรด มันช่วยให้คุณสามารถใช้มันทำ Software Encoding ที่ระดับ H264 ได้อย่างสบายๆ 

หากจะพูดถึงข้อเสียของเซตนี้ น่าจะมีแค่เรื่องเดียว คือ ราคาที่เราต้องจ่าย

ภาพจาก https://www.acer.com/ac/en/GB/content/predator-thronos

การสตรีมเกมโดยใช้คอมพิวเตอร์ 2 เครื่อง

เนื้อหาในส่วนนี้สำหรับผู้ที่ต้องการสตรีมเกมโดยใช้คอมพิวเตอร์ 2 เครื่องเท่านั้น สามารถข้ามหัวข้อนี้ไปเลยก็ได้ หากคุณต้องการจะใช้คอมพิวเตอร์เพียงเครื่องเดียว ในการเล่น และสตรีมเกม

ซึ่งหากงบมีจำกัดการลงทุนกับคอมพิวเตอร์เพียงเครื่องเดียวจะประหยัดเงินมากกว่าด้วยล่ะ

สตรีมเมอร์ส่วนใหญ่ก็นิยมใช้คอมพิวเตอร์เพียงเครื่องเดียว ในการเล่น และสตรีมเกมไปด้วย ซึ่งมันก็ไม่ได้มีข้อเสียอะไรนะ อย่างไรก็ตาม สตรีมเมอร์บางคนต้องการอะไรที่ "เหนือขึ้นไปอีกขั้น" ด้วยการใช้คอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่งในการเล่นเกม และอีกเครื่องหนึ่งในการทำหน้าที่สตรีม จะว่าไปการทำแบบนี้ก็มีข้อดีอีกอย่าง คือ เราสามารถหาผู้ช่วยอีกคนมาคุมคอมพิวเตอร์อีกเครื่องที่ใช้สตรีมในการเพิ่มลูกเล่น, ใส่เอฟเฟค ฯลฯ ระหว่างการสตรีมได้ด้วย

คอมพิวเตอร์สำหรับการเล่นเกม

สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้เล่นเกมนี้ สามารถประกอบได้ตามใจชอบเลย อาจจะดูจากสเปกแนะนำของเกมที่คุณเล่นก็ได้ ตามหน้าเว็บผู้พัฒนาเกมจะมีสเปกแนะนำอยู่แล้ว หรือจะประกอบจากตัวเลือกด้านบนที่เราแนะนำไว้ก็ได้ ทั้งนี้ หากพูดถึงการเล่นเกมแค่เพียงอย่างเดียว Intel ที่มีความเร็วต่อคอร์สูงกว่า AMD ทำให้รีด FPS ได้สูงกว่านะ

คอมพิวเตอร์สำหรับการทำสตรีมมิ่ง

คอมพิวเตอร์เครื่องนี้จะทำหน้าที่ในการ Encode และ Stream เป็นหลัก การเลือกสเปกจึงแตกต่างไปจากคอมพิวเตอร์ที่ใช้เล่นเกมมากพอสมควร โดยเราจะมุ่งเน้นไปที่คุณภาพเป็นหลัก ด้วยการใช้ Software encoding ในการทำงานโดยดึงพลังทั้งหมดจาก CPU มาใช้

โดยจะมี 3 สิ่งที่น่าสนใจ ดังนี้ครับ

• ไม่ต้องมีการ์ดจอก็ได้ เนื่องจากมันไม่ได้ใช้เล่นเกม และเราต้องการจะใช้ CPU ทำหน้าที่ในการ Encoding เป็นหลักอยู่แล้ว เราอาจจะเลือกใช้ CPU ที่มีการ์ดจอออนบอร์ดในตัว หรือการ์ดจอแยกระดับเริ่มต้นสักตัวก็ได้ เราแค่การ์ดจอเพื่อต้องการให้มันต่อหน้าจอได้เท่านั้นเอง
• ไม่จำเป็นต้องแรงมาก การสตรีมไม่ได้ใช้ทรัพยากรเครื่องมากมาย เราไม่จำเป็นต้องใช้ SSD หรือแรมจำนวนมาก เมนบอร์ดก็เลือกรุ่นถูกๆ มาใช้ก็ได้
• Capture Card อุปกรณ์สำคัญสำหรับบันทึกข้อมูลจากคอมพิวเตอร์ที่เราใช้เล่นเกม เพื่อดึงมาสตรีมบนคอมพิวเตอร์อีกเครื่อง เพราะบนเมนบอร์ดไม่มี Video input เราจึงต้องแก้ปัญหาด้วยการหา Capture Card มาใช้นั่นเอง

นอกจากนี้เราต้องเตรียมหน้าจอมอนิเตอร์สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้สตรีมด้วยนะครับ ไม่จำเป็นต้องเป็นจอเฟรมเรทสูง หรือสีแสดงผลตรงเป๊ะนะ เพราะเราเอามันมาเพื่อใช้แค่คุมโปรแกรมที่ไลฟ์สตรีมเฉยๆ

หลักการทำงานของการใช้คอมพิวเตอร์ 2 เครื่อง

หากคุณเคยต่อหน้าจอคอมพิวเตอร์แบบ 2 หน้าจอ เพื่อทำ Mirror Display ล่ะก็ วิธีนี้ก็จะใช้หลักการเดียวกัน นั่นเป็นเหตุผลที่เราควรใช้สาย HDMI ในการเชื่อมต่อระหว่างคอมพิวเตอร์กับ Capture Card เพราะ HDMI สามารถส่งทั้งสัญญาณเสียง และภาพไปพร้อมกันยัง Capture Card ลองดูไอดะแกรมด้านล่างประกอบ

ภาพจาก https://www.logicalincrements.com/articles/streaming

ตัวอย่างสเปกคอมพิวเตอร์สำหรับใช้สตรีมเพียงอย่างเดียว

สเปกนี้ออกแบบมาให้ทำการใช้สตรีมอย่างเดียวเลยนะ ทำงานอย่างอื่นอาจจะไม่ไหวเท่าไหร่ เพราะเราไม่ได้ใส่การ์ดจอแยกเข้ามา แต่เลือก CPU ที่มีการ์ดจอออนบอร์ดในตัวให้พอต่อการใช้งานเฉยๆ

สำหรับอินเทอร์เน็ต หากเป็นไปได้ควรเลือกเชื่อมต่อผ่านสาย Ethernet นะครับ ไม่ควรใช้ Wi-Fi เพื่อเสถียรภาพในการอัปโหลดข้อมูล และได้ความเร็วสูงสุด

Capture Card

ราคาของ Capture Card มีตั้งแต่ไม่กี่ร้อยไปจนถึงหลักหมื่นบาท แน่นอนว่าคุณภาพก็จะแตกต่างไปตามราคาด้วย ซึ่งเราควรเลือกใช้การ์ดที่มีคุณภาพสูงหน่อย เพราะมันจะมาพร้อมซอฟตแวร์ และฮาร์ดแวร์ที่มีคุณภาพ การจับสัญญาณอะไรพวกนี้จะทำได้ดีกว่าการ์ดราคาถูก ไม่ค่อยมีปัญหาแครชระหว่างการใช้งานให้ปวดหัว

Capture Card สามารถใช้ในการสตรีมเกมจากเครื่องคอนโซลอย่าง PlayStation, Xbox, Nintendo Switch ฯลฯ ได้ด้วยนะ ไม่จำกัดแค่คอมพิวเตอร์เท่านั้น หากใครสนใจแคสเกมจากคอนโซลก็ต้องซื้อมาใช้เช่นกัน

ภาพจาก https://www.elgato.com/en/gaming/game-capture-4k60-s-plus

ยี่ห้อที่เป็นที่นิยมก็จะมี AverMedia และ Egato หรือหากงบเยอะก็อาจจะเลือก Blackmagic เลยก็ได้ อีกจุดที่ควรพิจารณา คือ Capture Card จะมีอยู่ 2 รูปแบบนะ

1. External Capture Card แค่เสียบสาย USB ก็สามารถใช้งานได้เลย, พกพาไปใช้ได้ทุกที่ แต่มีข้อจำกัดตรง USB bandwidth (เป็นเหคุผลที่ Capture Card ต้องใช้พอร์ต USB 3.0 หรือที่เร็วกว่านั้น)
2. Internal Capture Card เชื่อมต่อผ่าน PCIe โดยตรง (ช่องเดียวกับที่เราเสียบการ์ดจอ) ไม่มีปัญหาเรื่อง Bandwidth ทำงานเสถียรกว่า External Capture Card มาก

การเลือกซื้อ ควรพิจารณาการ์ดที่รองรับสัญญาณขั้นต่ำเป็น 1080p 60FPS เพื่อให้การสตรีมเป็นไปอย่างสวยงาม ซึ่งในท้องตลาดก็มีให้เลือกใช้งานหลายรุ่น เลือกได้ตามใจชอบเลย

ทำไมต้องใช้คอมพิวเตอร์ 2 เครื่อง เมื่อเครื่องเดียวก็สตรีมได้?

ไม่ว่าเราจะใช้ CPU หรือ GPU ในการ Encoding ทรัพยากรระบบก็ต้องเสียไปอย่างแน่นอน สิ่งนั่นส่งผลต่อการเล่นเกม และ Encoding ไม่มากก็น้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกมขนาดใหญ่ที่ใช้ทรัพยากรสูงเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว การใช้คอมพิวเตอร์อีกเครื่องมาช่วยก็จะช่วยแก้ปัญหานี้ได้นั่นเอง

อย่างไรก็ตาม การใช้คอมพิวเตอร์อีกเครื่องด้วย Capture Card ที่ด้อยคุณภาพ ก็อาจจะทำให้คุณภาพในการสตรีมของคุณแย่กว่าการใช้คอมพิวเตอร์เพียงเครื่องเดียวก็เป็นได้ พวกการ์ดราคาถูกมักจะใช้ระบบ Digital encoder ในตัวที่ประสิทธิภาพต่ำ ทำให้ผลลัพธ์ในการ Encode ออกมาแย่ แล้ว CPU ต้องเอาสัญญาณ (แย่ๆ) นั้นมา Encode อีกทีเพื่ออัปโหลดไปยังช่องทางที่เราต้องการอย่างพวก Twitch หรือ YouTube ผลจะออกมาเป็นอย่างไร คงเดากันได้ไม่ยาก

ดีเลย์

เมื่อเราใช้ Capture card แทบเป็นไปไม่ได้เลยที่เราจะหลีกเลี่นงอาการดีเลย์ เราสามารถตรวจสอบค่าดีเลย์ได้ง่ายๆ ด้วยการกดพรีวิวการสตรีมของเราด้วยโปรแกรมไลฟ์ เช่น XSplit Broadcaster หรือ OBS Studio โดยการกดทดสอบเริ่มไลฟ์บนเครื่องที่ใช้เล่นเกม แล้วดูระยะเวลาว่ากว่าที่ภาพจะมาปรากฏในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้สตรีมนั้นทิ้งช่วงเวลานานขนาดไหน

Software Encoding หรือ Hardware Encoding ดี?

ไม่ว่าเราจะสตรีมด้วยวิธีไหนก็ตาม จะผ่าน OBS หรือ XSlit ซอฟต์แวร์ที่เราใช้จะมีการ Encoding และ Upload เกมเพลย์ของเราไปบนอินเทอร์เน็ตแบบเรียลไทม์ การ Encoding นี้จะมีอยู่ทางเลือก คือ Software Encoding และ Hardware Encoding

1. Software Encoding ใช้ CPU ในการ Encode เป็นตัวเลือกที่ง่าย CPU รุ่นไหนก็สามารถทำหน้าที่นี้ได้ อย่างไรก็ตาม การ Encode เป็นงานหนัก ทำให้ใช้เวลานาน เพราะต้องใช้ทรัพยากร CPU สูงในการทำงาน
2. Hardware Encoding จะใช้ฮาร์ดแวร์พิเศษที่มีใน CPU หรือ GPU บางรุ่นในการ Encoding คุณภาพจะแย่กว่าการใช้ Software Encoding เล็กน้อย แต่ก็ Encoding ได้รวดเร็วกว่ามาก

แม้เราจะบอกว่า Hardware Encoding ให้คุณภาพแย่กว่า Software Encoding แต่ในปัจจุบันนี้ก็ต่างกันไม่มากเท่าไหร่ และแทบแยกไม่ออกเมื่อรับชมผ่านการไลฟ์สตรีม

สรุป

การแคสเกม เป็นงานที่ต้องลงทุนในช่วงเริ่มต้นมากพอสมควร หากเราไม่มีคอมพิวเตอร์พร้อมอยู่แล้ว ไหนจะต้องใช้อินเทอร์เน็ตความเร็วสูง รวมไปถึงอุปกรณ์เสริมที่จำเป็นอย่างกล้องเว็บแคม, ไมโครโฟน, หูฟัง, ฉากเขียว ฯลฯ อีก

ดังนั้น ตอนประกอบคอมพิวเตอร์ อย่าลืมคำนึงถึงค่าใช้ข่ายเหล่านี้เผื่อไว้ด้วยนะครับ