ซอฟต์แวร์ 5 ประเภท บนระบบปฏิบัติการ Windows ที่สร้างความเสียหายมากกว่าประโยชน์

ซอฟต์แวร์ 5 ประเภท บนระบบปฏิบัติการ Windows ที่สร้างความเสียหายมากกว่าประโยชน์

เมื่อพูดถึงเครื่องมืออรรถประโยชน์ หรือซอฟต์แวร์บน ระบบปฏิบัติการ Windows มันก็มีอยู่มากมายหลายประเภทผู้ใช้งานบางคนมองหาวิธีที่จะเพิ่มประสิทธิภาพของระบบ, ปรับปรุงความปลอดภัย หรือทำให้การใช้งานสะดวกมากขึ้น ด้วยการสรรหา ซอฟต์แวร์บุคคลที่สาม (3rd-Party Software) เข้ามาช่วย

อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกเครื่องมือที่ให้ประโยชน์ได้จริงตามที่มันกล่าวอ้าง บางโปรแกรมที่ดูเหมือนจะช่วยเหลือผู้ใช้กลับส่งผลเสียมากกว่าผลดี ไม่ว่าจะเป็นการลดประสิทธิภาพของระบบ, เสี่ยงต่อความปลอดภัย หรือแม้กระทั่งสร้างปัญหาเรื้อรังในระยะยาวที่ยากจะแก้ไข

บทความนี้ เราจะมาอธิบายถึงซอฟต์แวร์ 5 ประเภท ที่อาจสร้างปัญหาให้กับ เครื่อง PC ​ของคุณ มากกว่าที่จะช่วยให้มันทำงานได้ดียิ่งขึ้น พร้อมเหตุผลว่า ทำไมเราควรพิจารณาให้รอบคอบก่อนจะติดตั้ง หรือใช้งานซอฟต์แวร์เหล่านี้ ? ...

1. ซอฟต์แวร์ทำความสะอาดแรม​ (RAM Cleaner)

มีซอฟต์แวร์ทำความสะอาด หน่วยความจำ RAM หรือเครื่องมือเพิ่มประสิทธิภาพหน่วยความจำมากมายที่อ้างว่าสามารถเพิ่มพื้นที่ RAM ได้ เพื่อให้มีทรัพยากรเพิ่มขึ้นมาใช้เก็บข้อมูลจากซอฟต์แวร์เพิ่มเติมได้ หรือช่วยให้ระบบทำงานได้เร็วขึ้น

ซึ่งก็เป็นเรื่องจริงอยู่ส่วนหนึ่ง RAM Cleaner สามารถล้างข้อมูลที่ถูกเก็บบันทึกไว้บน RAM ได้จริง แต่นั่นกลับส่งผลต่อเสียต่อการทำงานของระบบมากกว่า เพราะข้อมูลที่อยู่ใน RAM คือข้อมูลที่ซอฟต์แวร์จำเป็นต้องใช้ในการทำงาน เมื่อเราไปลบมันทิ้ง มันก็ต้องเสียเวลาในการโหลดเข้าไปเก็บใหม่ การที่ RAM ว่างเปล่าไม่มีข้อมูลอยู่เลย จึงไม่ได้ช่วยให้ตัวซอฟต์แวร์ทำงานได้ดีขึ้นแต่อย่างใด

ภาพจาก : https://www.koshyjohn.com/software/memclean/

อันที่จริง ตัวระบบปฏิบัติการ Windows จะทำงานในลักษณะนี้โดยอัตโนมัติให้ผู้ใช้งานอยู่แล้ว โดนระบบจะโหลดไฟล์ที่เคยถูกเข้าถึงก่อนหน้านี้ หรือไฟล์ที่คาดการณ์ว่าผู้ใช้อาจต้องใช้เร็ว ๆ นี้ ลงไปพักใน RAM ที่ว่างอยู่ และลบออกไปเมื่อไม่ถูกใช้งาน แต่ทว่า RAM Cleaner จะลบข้อมูลเหล่านี้ ซึ่งจริง ๆ แล้วเป็นข้อมูลที่ช่วยให้เครื่องทำงานได้เร็วขึ้น เพียงเพื่อแสดงให้ผู้ใช้งานเห็นตัวเลขว่ามีการ “เพิ่มพื้นที่ RAM”

RAM Cleaner บางตัวอาจถึงขั้นบังคับให้ Windows ปิดกระบวนการที่ไม่ได้ใช้งาน แต่จริง ๆ อาจต้องใช้ ซึ่งจะทำให้ซอฟต์แวร์ต้องโหลดกระบวนการเหล่านั้นจาก ฮาร์ดดิสก์ไดร์ฟ (HDD) อีกครั้ง ทำให้โดยรวมแล้ว สิ่งเหล่านี้ทำให้เกิดการใช้งาน อินพุท / เอาท์พุท (I/O) ของดิสก์มากขึ้น, ซอฟต์แวร์ทำงานได้ช้าลง, ใช้รอบการประมวลผลของ CPU โดยเปล่าประโยชน์ หากเป็น อุปกรณ์เก็บข้อมูลแบบ SSD ก็จะทำให้เสื่อมสภาพเร็วขึ้นอีกด้วย และในกรณีแย่ที่สุด อาจส่งผลให้ระบบ หรือซอฟต์แวร์ล่ม (Crash) เพียงเพื่อให้พื้นที่บน RAM ว่าง

2. เครื่องมือ หรือสคริปต์ ที่ใช้ ลบโปรแกรมที่ไม่จำเป็น (Bloatware Removal Tools or Scripts)

นี่เป็นอีกหนึ่งซอฟต์แวร์ยอดนิยมที่ผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์มักแนะนำให้ใช้ สำหรับการลบ ซอฟต์แวร์ที่ไม่จำเป็น (Bloatware) รวมถึงคุณสมบัติบางประการของระบบปฏิบัติการ Windows ที่สร้างความน่ารำคาญ อย่างไรก็ตาม ซอฟต์แวร์เหล่านี้มักทำงานแบบ "ลบทุกอย่างทิ้งทั้งหมด" นั่นหมายความว่า มันอาจลบซอฟต์แวร์ หรือฟีเจอร์ที่ผู้ใช้ หรือระบบปฏิบัติการ Windows ยังจำเป็นต้องการใช้งาน

ในระยะสั้นอาจไม่เห็นผลกระทบ แต่ในระยะยาว เครื่องมือเหล่านี้อาจทำให้ตัวระบบปฏิบัติการ Windows ไม่เสถียร และเกิดปัญหาในการอัปเดตได้ ดังนั้น หากต้องการลบอะไรที่ไม่ใช้ทิ้ง ผู้ใช้จึงควรทำการลบ Bloatware ด้วยตนเองแทนที่จะใช้เครื่องมืออัตโนมัติ

ภาพจาก : https://github.com/TheWorldOfPC/Windows11-Debloat-Privacy-Guide

3. ซอฟต์แวร์อัปเดตไดรเวอร์อัตโนมัติ (Automatic Driver Updater)

ซอฟต์แวร์อัปเดตไดรเวอร์อัตโนมัติ ถูกพัฒนาให้คอมพิวเตอร์สามารถอัปเดต ไดร์เวอร์ (Driver) ที่ดีที่สุดภายในไม่กี่คลิก อย่างไรก็ตาม ซอฟต์แวร์ประเภทนี้มักอ้างอิงโดยอาศัยไดร์เวอร์จากฐานข้อมูลแหล่งต่าง ๆ ทั้งจากทางการ และสาธารณะ แต่มันไม่ได้เลือกไดร์เวอร์ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับฮาร์ดแวร์เฉพาะของคุณ

นั่นหมายความว่า ซอฟต์แวร์เหล่านี้อาจติดตั้งไดรเวอร์ผิดพลาด หรือแย่กว่านั้น อาจติดตั้งไดรเวอร์ที่มีมัลแวร์แฝงอยู่ ซึ่งอาจทำให้ส่วนประกอบของ PC ทำงานผิดปกติ หรือร้ายแรงถึงขั้นติดมัลแวร์ระดับ เคอร์เนล (Kernel) ทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุดคือ การดาวน์โหลดไดรเวอร์โดยตรงจากเว็บไซต์ของผู้ผลิตส่วนประกอบด้วยตนเอง

ภาพจาก : https://www.lifewire.com/free-driver-updater-tools-2619206

4. ซอฟต์แวร์ทำความสะอาดรีจิสทรี (Registry Cleaner)

ซอฟต์แวร์ทำความสะอาดรีจิสทรี หรือ Registry Cleaner มักเป็นส่วนหนึ่งของ เครื่องมือทำความสะอาดพีซี (PC Cleaning Tool) โดยมันทำงานด้วยการลบไฟล์ วินโดวส์รีจิสทรี (Windows Registry) ที่ไม่จำเป็น หรือว่าไฟล์ Registry ที่ตกค้างหลงเหลือจากซอฟต์แวร์เก่าที่คุณถอนการติดตั้งไปแล้ว เพื่อปรับปรุงความเร็วในการทำงานของคอมพิวเตอร์ด้วยการลบไฟล์ขยะออกจากระบบ

แม้ในทางทฤษฎีมันอาจฟังดูมีประโยชน์ แต่ในทางปฏิบัติแล้วแทบจะไม่มีผลกระทบใด ๆ เนื่องจากไฟล์เหล่านี้ใช้พื้นที่เพียงไม่กี่กิโลไบต์ ถึงลบมันไปก็ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อระบบของคุณแต่อย่างใด ยิ่งไปกว่านั้น ซอฟต์แวร์ส่วนใหญ่ในปัจจุบันนี้ ได้รับการออกแบบให้ลบไฟล์ที่ไม่จำเป็นทิ้งโดยอัตโนมัติเมื่อทำการถอนการติดตั้ง ทำให้โอกาสที่จะเกิดการสะสมของไฟล์รีจิสทรีมีน้อยมาก

ในทางกลับกัน การลบไฟล์รีจิสทรีจำนวนมากทิ้งไป อาจทำให้ไฟล์ที่สำคัญถูกลบออกไปด้วยโดยไม่ตั้งใจ นำไปสู่การทำงานที่ผิดปกติของซอฟต์แวร์ได้ หรือแม้กระทั่งความไม่เสถียรของระบบ

หากจำเป็นต้องทำความสะอาดรีจิสทรีไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม ควรลบรีจิสทรีด้วยตนเอง หรือใช้คำสั่งรีเซ็ต Windows ให้เป็น ค่าเริ่มต้นจากโรงงาน (Factory Reset) จะเป็นทางเลือกที่ดีกว่า

5. ซอฟต์แวร์ลบไฟล์ขยะ (Junk File Cleaner)

ซอฟต์แวร์ประเภท Junk File Cleaner ที่เอาไว้ลบไฟล์ขยะ เป็นซอฟต์แวร์ที่ไม่จำเป็นเพราะว่าในระบบปฏิบัติการ Windows 10/11 ทาง Microsoft ได้เพิ่มคุณสมบัติ "Storage Sense" เข้ามา โดยมันสามารถลบข้อมูลขยะได้โดยอัตโนมัติ ซึ่งมันทำงานได้ดีกว่าการใช้ซอฟต์แวร์ลบไฟล์ขยะ

เนื่องจากซอฟต์แวร์พวกนี้มักพยายามลบไฟล์ให้ได้มากที่สุด เพื่อให้ผู้ใช้งานรู้สึกว่ามันทำงานได้ดี สามารถกู้คืนพื้นที่เก็บข้อมูลได้เยอะ แต่ปัญหาคือ มันมักทำงานด้วยการลบข้อมูลที่ผู้ใช้ และระบบ ยังคงต้องการใช้งานอยู่

ข้อมูลบางส่วนที่ถูกลบทิ้งไป อาจส่งผลกระทบต่อประสบการณ์ในการใช้งานได้ เช่น คุกกี้ (Cookie) ของเบราว์เซอร์, Cache Shader, Cache Sysmain, Cache ภาพขนาดย่อ, ดัชนีการค้นหาของ Windows, Most Recently Used และ Jumplist, จุดคืนค่า (Restore Point), ประวัติการใช้คำสั่ง Run และแพ็คเกจไดรเวอร์ ข้อมูลทั้งหมดนี้ใช้พื้นที่จัดเก็บเพียงเล็กน้อย แต่มีผลกระทบอย่างมากต่อประสบการณ์การใช้งาน Windows

ทำให้เรามองว่า ใช้แค่คุณสมบัติ Storage Sense ใน Windows ก็เพียงพอแล้วสำหรับการจัดการข้อมูลขยะขนาดใหญ่ที่ควรถูกลบ