3 วิธีคืนค่าจากโรงงาน หรือ Factory Reset ของคอมพิวเตอร์ ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows

วิธีคืนค่าโรงงาน หรือ Factory Reset ของคอมพิวเตอร์ ที่ใช้ Windows

บ่อยครั้งที่ ระบบปฏิบัติการ Windows มักจะมีปัญหาจุกจิกเกิดขึ้นเมื่อเราใช้มันไปสักพัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเรามีนิสัยซุกซนชอบลงนั่นปรับโน่นนั่นนี่บ่อยๆ มันก็อาจจะทำให้ Windows ของเรามีปัญหาขึ้นมาได้ ซึ่งเมื่อเกิดขึ้นแล้ว หากหาทางแก้ไม่ได้ เราก็อาจจะต้องใช้ท่าไม้ตายอย่าง "การตั้งค่าโรงงาน" หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า "Factory Reset" นั่นเอง

ภาษาไทย มักแปลว่า "วิธีการตั้งค่าโรงงาน" แต่เราว่ามันตลกอ่ะ เอาว่ามันคือการรีเซตเครื่องให้ย้อนไปเหมือนกับตอนที่เพิ่งซื้อมาใหม่ละกัน

โดยในทิปส์นี้เราจะมีวิธี Factory Reset ให้ 3 วิธีนะ มาดูกันว่าจะมีวิธีไหนบ้าง เลือกจากเมนูลัด (Shortcut) ที่มีอยู่ด้านล่างนี้ได้เลย

1. ใช้เครื่องมือที่มีอยู่แล้วใน Windows

ให้เราไปที่เมนู Settings → Update & Security → Recovery จะมีหัวข้อ Reset this PC อยู่ ให้เราคลิกที่ ปุ่ม Get Started

จากนั้นจะมี 2 ทางเลือก คือ "Keep my Files" หรือ "Remove Everything" โดยมันจะทำงานแตกต่างกัน

• Keep my Files จะคืนค่าของ Windows ไปเป็นตอนเริ่มต้น และลบแอปพลิเคชันทั้งหมดที่เราติดตั้งเอาไว้ อย่างเช่น เกม (Game) หรือ โปรแกรม Office และอื่นๆ แต่ว่าพวกไฟล์ต่างๆ จะยังถูกเก็บเอาไว้ให้ (ถึงอย่างนั้นก็ควรสำรองไว้ก่อนอยู่ดีนะ เผื่อเกิดปัญหาอะไรขึ้นมา)
• Remove Everything ตามชื่อของมันเลย ทุกอย่างจะถูกลบเกลี้ยง ไม่ว่าแอปพลิเคชัน หรือไฟล์อะไรก็ตาม

Keep my Files

ถ้าเราเลือกวิธีนี้ ก็ไม่มีตัวเลือกอะไรมากครับ Windows จะแสดงรายการความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นให้เราดูก่อน สามารถคลิกที่ List of apps to be removed เพื่อดูว่าจะมีแอปพลิเคชันอะไรที่ถูกลบบ้างได้ด้วยนะ

Remove Everything

หากเราเลือก Remove Everything เราจะพบกับหน้าต่างตัวเลือกให้เราปรับได้อีกนิดหน่อย โดยสามารถเข้าไปปรับได้ด้วยการคลิกที่ Change settings ก็จะมี Data Erasure และ Data Drives

• Data Erasure : ระบบปฏิบัติการ Windows จะทำการล้างข้อมูลทั้งหมดภายในไดร์ฟแบบที่ยากต่อการกู้ข้อมูลกลับมาได้ แต่ก็จะใช้เวลาในการทำงานค่อนข้างนานอยู่เหมือนกัน ถ้ากะว่าลบเสร็จจะยกเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องนี้ให้คนอื่น หรือเอาไปขายต่อ ก็ควรทำอยู่นะ
• Data Drives : หากเราเลือกการตั้งค่านี้เอาไว้ จะเป็นการสั่งล้างข้อมูล "ทุกไดร์ฟ" ในระบบคอมพิวเตอร์ของเรา ไม่ว่าจะในไดร์ฟภายนอก (External Drive) ที่เชื่อมต่ออยู่ หรือไดร์ฟในการกู้คืน (Recovery Drive) ก็จะโดนหมดนะ ก่อนใช้ตัวเลือกนี้ก็คิดดีๆ นะ ว่าสำรองไฟล์อะไรที่สำคัญ และต้องใช้งานเอาไว้ที่อื่นเรียบร้อยแล้ว

2. ใช้ตัวเลือก Fresh Start

Fresh Start เป็นฟังก์ชันใหม่ที่ Microsoft ได้อัปเดตเพิ่มให้กับ ระบบปฏิบัติการ Windows 10 การทำงานของมันจะมีความคล้ายคลึงกับการทำ Factory Reset นี่แหละ แต่ว่ารายละเอียดบางอย่างก็มีความแตกต่างที่น่าสนใจอยู่นะ

การใช้คำสั่ง Fresh Start สามารถทำได้โดยไปที่ Settings → Update & Security → Recovery แล้วตรงหัวข้อ More Recovery Options จะมีลิงก์จืดจางเหมือนไม่อยากให้เรากดเขียนว่า "Learn how to start fresh with a clean installation of Windows" ให้กดคลิกเข้าไปได้เลย

หลังจากคลิกจะมีหน้าต่างแจ้งเตือนจาก Windows Security ว่าแน่ใจนะ จะไปต่อจริงหรือเปล่า ก็คลิกยืนยันไปครับ ก็จะเข้าสู่หน้าเมนู Fresh Start สามารถคลิก Get Started เพื่อเริ่มดำเนินการได้เลย (แน่นอนว่าอย่าลืมสำรองข้อมูลก่อนด้วยนะครับ ขอย้ำอีกที)

ความแตกต่างระหว่าง Fresh Start กับการ Reset

• Fresh Start จะเก็บ Personal files เอาไว้ให้เรา และไม่มีตัวเลือกในการลบออกให้เลือก
• Fresh Start จะดาวน์โหลด Windows เวอร์ชันล่าสุดมาติดตั้ง ในขณะที่การ Reset จะใช้ข้อมูลที่เก็บสำรองอยู่ในฮาร์ดไดร์ฟมาติดตั้งใหม่ (ปกติแล้ว ข้อมูลจะถูกเก็บเอาไว้ใน C:\Recovery) ด้วยเหตุผลนี้ หากใน Windows มีพวก Bloatware ที่แถมมาจากผู้ผลิต จะถูกลบออกไปด้วยทั้งหมดนะครับ เหลือไว้แค่แอปพลิเคชันที่ติดตั้งจาก Microsoft Store เท่านั้น
• Fresh Start จะเก็บ "การตั้งค่าบางอย่างของ Windows" เอาไว้ให้ (แต่มันก้ไม่บอกนะว่าค่าอะไรบ้าง)

สรุปง่ายๆ คือ Fresh Start จะดาวน์โหลด Windows 10 เวอร์ชันล่าสุดมาติดตั้งให้ เก็บไฟล์ และการตั้งค่าบางอย่างเอาไว้ให้เรา รวมไปถึงลบพวกซอฟต์แวร์แถมจากผู้ผลิตที่ไม่ได้มาจาก Microsoft Store ออกไปหมด

อย่างไรก็ตาม มีข้อสังเกตที่ควรระวังไว้ด้วย คุณอาจจะต้องใส่ License keys ใหม่อีกครั้ง ให้กับบางโปรแกรม และอัปเดตไดร์เวอร์ต่างๆ ใหม่ด้วยนะครับ

3. ใช้เมนู Advanced Startup

มาถึงวิธีการสุดท้าย ซึ่งเป็นวิธีที่ซับซ้อนนิดนึง โดยมันจะเป็นการทำ Factory Reset  ในช่วงที่ Windows กำลังบูตเข้าสู่ระบบ ผ่านเมนู Advanced Startup

ในกรณีที่เรายังเข้าใช้งาน Windows ได้ตามปกติ เราสามารถเข้าเมนู Advanced Startup ได้โดยไปที่เมนู Settings → Update & Security → Recovery ตรงหัวข้อ Advanced startup ให้คลิก ปุ่ม Restart Now

อีกวิธีง่ายๆ คือ กดปุ่ม Shift บนคีย์บอร์ดค้างเอาไว้ แล้วสั่ง Restart คอมพิวเตอร์

แต่ถ้าเราเข้า Windows ไม่ได้เลย (ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไรก็ตาม) ให้เราพยายามกดปุ่ม F11 (บนคีย์บอร์ด) รัวๆ ระหว่างที่เครื่องกำลังบูต มันเป็นปุ่มลัดสำหรับเข้าเมนู Advanced Startup ในคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่ หรือบางรุ่นอาจจะเข้า เมนู Advanced Startup หลังจากที่บูตเข้าระบบไม่สำเร็จ 3 ครั้งติดต่อกัน

หลังจากที่เข้าเมนู Advanced Startup ให้คลิกไปที่ Troubleshoot แล้วเลือก Reset This PC เพื่อเข้าสู่การทำ Factory Reset ซึ่งขั้นตอนที่เหลือจะเหมือนกับในวิธีที่ 1 (ด้านบน)