Bluetooth 5.3 คืออะไร ? แตกต่างจาก Bluetooth เวอร์ชันก่อนอย่างไร ?

Bluetooth 5.3 คืออะไร ?

บลูทูธ (Bluetooth) เป็นเทคโนโลยีรับส่งข้อมูลแบบไร้สายที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หลายชนิดในปัจจุบันนี้ มักรองรับการเชื่อมต่อผ่าน Bluetooth ไม่ว่าจะเป็นสมาร์ทโฟน, แท็บเล็ต (Tablet), คอมพิวเตอร์ (PC), ลำโพง (Speaker), คีย์บอร์ด (Keyboard), เมาส์ (Mouse), หูฟัง (Headphone) ฯลฯ

ข้อมูลเพิ่มเติม : Bluetooth คืออะไร ? Bluetooth มี Class อะไรบ้าง ? และรู้จัก Bluetooth เวอร์ชันต่างๆ

เทคโนโลยี Bluetooth มีการพัฒนาออกมาแล้วหลายเวอร์ชัน ซึ่งเวอร์ชันล่าสุดก็คือ Bluetooth 5.3 มันมีคุณสมบัติใหม่อะไรบ้าง ? เราควรอัปเกรดอุปกรณ์ให้รองรับการใช้งานมันหรือไม่ ? มาทำความรู้จักกับมันกัน

Bluetooth 5.3 คืออะไร ?

อันที่จริง เทคโนโลยี Bluetooth 5.3 ก็เปิดตัวมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2021 (พ.ศ. 2564) โดยมันได้รับการปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงานให้ดียิ่งขึ้น แต่มันก็ยังไม่แพร่หลายมากนัก เพราะทางผู้ผลิตไม่ค่อยใส่มาให้ เพิ่งจะเริ่มเห็นมากขึ้นในปีที่ ค.ศ. 2023 (พ.ศ. 2566) นี่เอง

หนึ่งในสิ่งที่เปลี่ยนไปมากที่สุดคือ ระบบแบ่งย่อยการเชื่อมต่อ (Connection Subrating) ตามปกติแล้ว อุปกรณ์จะเชื่อมต่อโดยใช้ความเร็วรอบต่ำ (Low-Duty Cycle Connection) เพื่อประหยัดพลังงาน อย่างไรก็ตาม หากจำเป็นต้องใช้การเชื่อมต่อแบบแบนด์วิดสูงขึ้นมาเมื่อไหร่ ค่าตัวแปรเสริม (Parameter) จะต้องปรับตามในทันที เพราะถ้าไม่อย่างนั้นสัญญาณจะมีอาการดีเลย์

Connection Subrating ช่วยให้การสลับโหมดพลังงานต่ำ และสูง เป็นไปอย่างรวดเร็ว ตัดปัญหาการเกิดดีเลย์ ช่วยให้ประสบการณ์ที่ผู้ใช้งานได้สัมผัสดียิ่งขึ้น ตัวอย่างเช่น หูฟังไร้สายที่รองรับ Connection Subrating จะรู้สึกว่ามีดีเลย์น้อยกว่าหูฟังไร้สายที่ไม่รองรับ Connection subrating โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเวลาที่ตัวหูฟังอยู่ห่างจากเครื่องโฮสต์

Bluetooth 5.3 ยังมีการปรับปรุงการทำงานของ Bluetooth Basic Rate / Enhanced Data Rate (BR/EDR) ตัวคอนโทรลเลอร์ที่ทำหน้าที่จัดการกับขนาดของ Encryption Key ในขั้นตอนการจับคู่การเชื่อมต่อ ด้วยการกำหนดขนาดขั้นต่ำของ Key ที่รองรับได้ ช่วยให้ขั้นตอนการเข้ารหัสมีความยืดหยุ่นมากขึ้น ซึ่งมันช่วยให้เครื่องโฮสต์สามารถเลือกใช้งานระดับความปลอดภัยที่เหมาะสมกับประเภทของข้อมูลที่มีการแลกเปลี่ยน โดยอ้างอิงกับมาตรฐานความปลอดภัย

ภาพจาก : https://www.freepik.com/free-photo/high-angle-smartphone-desk-with-headphones_26211748.htm

อีกสองคุณสมบัติน่าสนใจที่ถูกเพิ่มเข้ามาใน Bluetooth 5.3 คือ "Channel Classification" และ "Periodic Advertising Enhancements"

Channel classification ช่วยให้อุปกรณ์เสริมบลูทูธ สามารถสื่อสารกับอุปกรณ์ที่เป็นโฮสต์ ด้วยความถี่จริงของอุปกรณ์เสริมเพื่อหลีกเลี่ยงการถูกรบกวนสัญญาณ และเพื่อเสถียรภาพในการเชื่อมต่อ

ส่วน Periodic Advertising Enhancements จะเข้ามาช่วยลดความซับซ้อนในการแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างตัวอุปกรณ์ เพราะตามปกติแล้ว อุปกรณ์ Bluetooth จะมีการส่งข้อมูลเดิมซ้ำ ๆ เพื่อตรวจเช็คความน่าเชื่อถือ แต่ใน Bluetooth 5.3 ใช้เทคนิคใหม่ที่จะตรวจสอบเพียงครั้งเดียว ตัดขั้นตอนการตรวจสอบซ้ำที่ไม่จำเป็นทิ้งไป ช่วยให้ประหยัดพลังงาน และยืดอายุการทำงานของแบตเตอรี่

ตารางเปรียบเทียบ Bluetooth 5.0, 5.1, 5.2 และ 5.3 (Bluetooth 5 Series Comparison Table)

ก็จะเห็นได้ว่าในแง่ของความเร็ว และคุณภาพเสียงนั้น Bluetooth 5.3 ก็ไม่ได้แตกต่างจากเดิมมากนัก คุณสมบัติใหม่ที่เพิ่มเข้ามาจะช่วยในเรื่องของประสิทธิภาพในการทำงานมากกว่า แก้ปัญหาสัญญาณรบกวน และบริหารแบนด์วิดของเครือข่ายได้ดียิ่งขึ้น

หากใช้ Bluetooth เวอร์ชัน 5.x อยู่แล้ว การอัปเกรดอุปกรณ์เดิมขึ้นมาเป็น Bluetooth 5.3 อาจจะไม่คุ้มค่าเท่าไหร่นัก แต่ถ้าหากคุณมีแผนจะซื้ออุปกรณ์ตัวใหม่อยู่แล้ว การเลือกรุ่นที่รองรับ Bluetooh 5.3 ด้วย ก็เป็นตัวเลือกที่น่านำมาพิจารณาด้วยอยู่เหมือนกัน โดยเฉพาะถ้ามันเป็นอุปกรณ์พกพาที่มีแบตเตอรี่ในตัว เพราะว่า Bluetooth 5.3 มีคุณสมบัติที่ช่วยลดอัตราการใช้พลังงานด้วย

แล้ว Bluetooth 5.4 ล่ะ ? (How about Bluetooth 5.4 ?)

ในขณะที่ปัจจุบันนี้ อุปกรณ์ที่รองรับ Bluetooth 5.3 ยังมีอยู่น้อย แต่ในช่วงต้นปี ค.ศ. 2023 (พ.ศ. 2566) ก็ได้มีการเปิดตัว Bluetooth 5.4 ออกมาแล้ว แต่เราก็ยังไม่เห็นมีอุปกรณ์สำหรับบุคคลทั่วไปที่รองรับ Bluetooth เวอร์ชันนี้วางจำหน่ายนะ แต่ไหน ๆ ก็ไหน ๆ แล้ว เรามาทำความรู้จักคุณสมบัติใหม่ของ Bluetooth 5.4 กันแบบพอสังเขปด้วยละกัน

ลูกเล่นใหม่ที่สำคัญของ Bluetooth 5.4 จะเน้นไปที่การปรับปรุงการสื่อสารระหว่างอุปกรณ์ด้วยการใช้พลังงานต่ำ และระบบรักษาความปลอดภัยที่ดีขึ้น โดยประกอบไปด้วยคุณสมบัติดังต่อไปนี้

• Periodic Advertising with Responses (PAwR) : เผยแพร่สัญญาณในรูปแบบแพ็คเกจขนาดเล็กใน Sub-events ซึ่งอุปกรณ์ที่เป็น Observers ทั้งหมดสามารถซิงโครไนซ์ และตอบกลับได้ ช่วยให้ตัว Observers สามารถสแกนหาข้อมูลตามเวลาที่กำหนดได้ ช่วยให้การใช้พลังงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น
• Encrypted Advertising Data :  เป็นวิธีมาตรฐานในการเข้ารหัสข้อมูลโฆษณา หรือการตลาด (Advertising-data encryption) เพื่อปกป้องข้อมูลไม่ให้สามารถเข้าถึงได้จากผู้ที่ไม่ได้รับอนุญาต หมายความว่า อุปกรณ์จะสามารถรับข้อมูลโฆษณาจากเครื่องโฮสต์ได้ แต่เฉพาะผู้ที่มีกุญแจถอดรหัสเท่านั้น ถึงสามารถเข้าถึงข้อมูลที่ถูกเข้ารหัสเอาไว้ได้
• Low Energy GATT Security Levels Characteristic : เป็นคุณสมบัติที่ช่วยให้อุปกรณ์ที่ต้องการสื่อสารหากัน มีการตรวจสอบระดับความปลอดภัยก่อนที่จะเข้าถึงข้อมูลในระบบได้ หากอุปกรณ์ไม่ผ่านระดับความปลอดภัย จะได้รับการแจ้งเตือนให้อัปเดตระบบรักษาความปลอดภัยเสียก่อน ช่วยให้ช่วงการเปลี่ยนผ่าน Application transitions มีความราบรื่น โดยที่ยังคงรักษาความปลอดภัยเอาไว้ได้
• Advertising Coding Selection : อนุญาตให้อุปกรณ์ที่เป็นโฮสต์ตัดสินใจได้ว่าจะใช้ระบบ Coding system ตัวไหนในการส่งข้อมูล Advertising-data เพื่อให้เกิดความสมดุลระหว่างระยะทาง และอัตราความเร็วในการส่งข้อมูล ซึ่งมันช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพของเครือข่ายให้เหมาะสมกับประเภทของการสื่อสาร

จะเห็นได้ว่า คุณสมบัติใหม่ของ Bluetooth 5.4 มันแทบจะไม่มีอะไรที่ส่งผลต่อการใช้งานของผู้บริโภคทั่วไปเลย แต่ผู้ที่ได้ประโยชน์จากคุณสมบัติใหม่จะเป็นร้านค้า หรือห้างสรรพสินค้าที่มีการใช้ Electronic Shelf Label (ESL) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีป้ายแสดงราคาอิเล็กทรอนิกส์ โดยทั่วไปจะใช้ที่ติดตั้งบนชั้นวางสินค้า โดย ESL สามารถอัปเดตข้อมูลได้จากระบบหลังบ้านของร้านได้อัตโนมัติผ่านเครือข่าย Bluetooth 

อย่างไรก็ตาม ในอนาคตเชื่อว่าจะมีการปรับใช้ร่วมกับหูฟังด้วย เพราะมันสามารถช่วยให้การเชื่อมต่อแบบหลายอุปกรณ์ หรือการเชื่อมต่อระหว่างหูฟังแบบ TWS ทำได้ดีขึ้นด้วย